Nog geen twee maanden geleden werd hij gezien als de gedoodverfde opvolger van Boris Johnson. En hij zou wel eens heel snel Downing Street nr. 10 kunnen betrekken, zo was de verwachting, want de premier zat begin dit jaar zwaar in de nesten. Boris had namelijk, midden in de strenge lockdowns, party’s in zijn ambtswoning bezocht en daarmee zijn eigen regels overtreden.
Maar inmiddels is Rishi Sunak, minister van financiën, ernstig in opspraak geraakt, niet zozeer vanwege zijn eigen optreden (hoewel daar ook wel iets op aan te merken schijnt te zijn), maar dat van zijn puissant rijke echtgenote Akshata Murty. Zij heeft over haar vermogen, naar schatting zo’n zevenhonderd miljoen pond, maar een schijntje aan belastingen betaald. De Indiase Murty heeft namelijk de status van niet-ingezetene (non-dom geheten), met alle fiscale voordelen van dien.

Nou kun je iemand natuurlijk niet veroordelen op het gedrag van zijn of haar partner, Akshata Murty is een zelfstandige vrouw met een eigen inkomen, baan, naam en leven. Maar het gaat hier wel over de minister van financiën, die zeker belastingtechnisch gezien natuurlijk van onberispelijk gedrag moet zijn. Uit hoofde van zijn functie is hij verantwoordelijk voor het toekennen van de non-dom status. Vriend en vijand zeggen dat mevrouw Murty vrijwel altijd in het Verenigd Koninkrijk verblijft, in één van de drie huizen die het gezin in het land bezit. Dus zo non-dom is ze niet.

Murty is de dochter van de Indiase miljardair Narayana Murty, oprichter van het IT-bedrijf Infosys. Volgens oppositiepartij Labour hoefde ze door haar bijzondere status de afgelopen jaren tientallen miljoenen pond minder belasting te betalen. Terwijl Sunak de belastingen voor de gewone Brit juist heeft moeten verhogen om de kosten van de coronapandemie te kunnen bestrijden, dat is nogal een schrille tegenstelling. En net als in andere landen stijgen ook in Groot-Brittannië de prijzen de pan uit. Kortom, het volk morde al en wordt door dit nieuws alleen maar bozer.

Sunak, ook van Indiase afkomst maar geboren en getogen in het Verenigd Koninkrijk, en Murty leerden elkaar kennen in Californië waar ze begin deze eeuw studeerden. Daar heeft de minister een green card aan overgehouden, het alom begeerde verblijfsdocument in de VS. Dat heeft hij pas vorig jaar weer ingeleverd, terwijl-ie al weer zo’n slordige vijftien jaar in Engeland woont en werkt en vanaf begin 2020 minister van financiën is. Dat is op z’n minst opvallend. Waarom heeft Sunak die green card zo lang gehouden? Om fiscale redenen?

Na alle ophef van de afgelopen dagen heeft mevrouw Murty schielijk laten weten dat ze voortaan niet meer als non-dom door het leven gaat en dus gewoon het volle pond aan belastingen in het VK wil betalen. Maar de imagoschade die zij en vooral haar man hebben geleden lijkt amper meer te herstellen. De toon in de Britse zondagkranten dit weekend is dat Sunak het premierschap wel op z’n buik kan schrijven.

Bovendien is de troonswisseling niet meer zo acuut. Sinds de inval van de Russen in Oekraïne is de roep om het aftreden van Johnson verflauwd, hij toont zich een krachtig leider en bracht dit weekend een verassingsbezoek aan Kiev om daar president Zelensky extra militaire hulp toe te zeggen.
Begin mei zijn er in het VK lokale verkiezingen. Pakken die rampzalig uit voor de Conservatieven, dan moet Johnson misschien weer peentjes gaan zweten. Maar hij is dan in ieder geval wel een lastige rivaal kwijt. Hier en daar wordt dan ook al geopperd dat iemand in de entourage rond Boris het belastingvoordeeltje van Akshata Murty naar The Independent heeft gelekt.