Mijn grootvader van vaders kant was tuinder en boomkweker. Hij woonde, pas getrouwd, in Zeelst wat nu ’n woonwijk van Groot-Veldhoven is. ’s Morgens vroeg fietste hij naar Veghel waar hij in een grote kwekerij werkte. En fietste na gedane arbeid terug naar huis.
Ik moest aan hem denken toen ik gistermorgen een ei bakte en me – zomaar – onderwijl afvroeg wat opa gegeten zou hebben voordat hij op de fiets stapte. Of zou hij zijn broodontbijt meegenomen hebben en onderweg op gegeten hebben?
Gelukkig heeft hij nadien al snel werk gevonden dichter bij huis en heeft hij genoeg tijd gehad om thuis wat te eten voor hij de deur uitging; spek met eieren en bruin brood?
Opa, tuinder, herfst. Het is sfeervol op papier gezet door J. C. Bloem (1887 – 1966). Ik las het als ’n onbedoelde ode aan mijn grootvader:
De tuinders werkten in de bruine hoven,
de wereld was verlaten van gerucht,
en het oneindig najaar spande erboven,
de paarlen sfeer van een gelaten lucht.
Zo was het hier, zo moest het elders wezen;
herfst, land en mensen in een stil verband,
waarboven, in berusting uitgerezen,
een overal gelijke hemel spant.
Wat te doen, grijs landschap, grijze luchten
uit de oudste dromen van de ziel gemaakt,
wat met dit hart te doen, welks diepste zuchten
al haast niet meer naar deze dingen haakt?
Een ei bakken is geen kunst, een omelet bakken wel. Daar gaat veel geduldig klopwerk aan vooraf, om vervolgens op de juiste temperatuur die karakteristieke bruinige kleurtjes te krijgen op het schuimende, luchtige baksel.
Tsarina Catharina II van Rusland (1729 – 1796) lustte er wel pap van.
Na wilde en doorwaakte nachten was haar favoriete ontbijt thee met een scheut wodka en een kaviaaromelet.
Ik las dat in mijn favoriete ‘kook’boek Afrodite (Liefdesverhalen en andere zinnenprikkels) van de Chileense schrijfster Isabel Allende.
Catharina’s ontbijt is het mijne niet: ik drink ‘s ochtends geen thee en wodka ook niet de rest van de dag. Ik maak wel zo af en toe ’n omelet, maar altijd zonder kaviaar; je moet tenslotte ergens op bezuinigen…
Isabel Allende beschrijft het omelet-recept uiterst smakelijk:
‘De eieren worden voorzichtig geklutst in een kom van fijn porselein – puur voor de sierlijkheid – en lichtjes geklopt met zout en peper.
De boter wordt verwarmd in de gewijde koekenpan die elke goede kok in huis heeft, en wanneer ze net de kleur krijgt van een Caraïbisch huidje, worden de eieren erin gedaan.
Wanneer de omelet aan de onderkant halfgaar is, moet hij met de grootst mogelijke vriendelijkheid worden los gehaald.
Fluister om hem zover te krijgen, want als hij wordt geforceerd verliest hij zijn charme.
Dan worden er gesnipperde uitjes en plakjes gerookte Noorse zalm in gelegd en wordt de omelet dubbel geklapt, alsof je ’n boek dicht doet.
Om ‘m helemaal los te krijgen laten experts ‘m – als een goede balletdanser – ritmisch heen en weer bewegen, gooien hem vervolgens in een plotselinge omslag van de pols de lucht in en vangen hem omgedraaid weer op. Zo wordt hij aan twee kanten gebruind’.
Allende beveelt aan om de omelet te serveren op de mooiste, tevoren opgewarmde borden die je in huis hebt; het oog wil tenslotte ook wat.
‘Leg de kaviaar er boven op en geroosterd brood en zure room ernaast’.
Liefde en geduld zijn de twee ingrediënten die bij elk recept zouden moeten staan.
‘Bij de pannen blijven’ is in onze familie een soort elfde gebod.
Koken zonder liefde en met haast leidt tot niks.
Begin november; Allerheiligen, Allerzielen. De tijd voor bezinning. Over leven en dood.
Zoals de Britten Shakespeare hebben en wij onze Vondel, zo hebben de Spanjaarden hun Pedro Calderón de la Barca.
Hij leefde van 1600 tot 1681, schreef onder meer dan 200 toneelstukken, vocht kort mee in de Tachtigjarige Oorlog en werd op latere leeftijd priester.
In een van zijn talloze schrijfsels vroeg hij zich af wat het leven is en gaf daarop zelf een antwoord:
Wat is het leven? Razernij.
Wat is het leven? Lillend schuim,
een schaduw, drogbeeld, scherts en luim.
Heel weinig kan ’t geluk ons geven
want alle leven
is maar een droom…
en zelfs de dromen zijn een droom…
Geef een reactie