Dat de PVV van Geert Wilders de Tweede Kamerverkiezingen heeft gewonnen is zonneklaar. Zelfs als de exitpoll van 21 uur vanavond er flink naast zit kan hem die zege niet zijn ontgaan. De PVV komt daarin op 35 zetels en heeft er dus maar liefst 9 meer dan de nummer 2, GroenLinks-PvdA. De derde partij, de VVD, blijft met 23 zetels (een verlies van 11), ver achter.

Het lijkt dus logisch dat Wilders met zo’n enorme sprong voorwaarts (meer dan een verdubbeling) premier wordt. Alleen: aan welk kabinet moet hij leiding geven? GroenLinks-PvdA sluit hem uit. VVD-leider Dilan Yeşilgöz heeft eveneens gezegd dat ze niet wil dat hij de baas van het land wordt. En de rest is te klein, of wil helemaal niet.

Wilders zou in de geschiedenisboekjes kunnen terugbladeren op zoek naar een antwoord. (Die boekjes kent hij overigens waarschijnlijk uit zijn hoofd.) Hij zal dan zien dat de PvdA (toen nog niet gekoppeld aan GroenLinks) de afgelopen halve eeuw drie maal de grootste partij is geweest zonder te mogen regeren. Namelijk in 1971, 1977 en 1982. Dat kan de PVV-leider nu ook gebeuren.

Er is wel een groot verschil met die situaties. In 1971 en 1977 bedroeg de voorsprong van de sociaaldemocraten 4 zetels op de nummer 2. In 1982 maar 2. De winst van de PVV is aanzienlijk groter (als de exitpoll tenminste klopt).

De kabinetsformatie wordt dus enorm complex. De PVV zal het premierschap voor zich opeisen. Wilders kan echt niks anders, ook niet als hij diep in zijn hart helemaal niet wil. Maar hij zal er geen partners bij kunnen vinden om aan een meerderheid te komen. Het zal een behoorlijke tijd kosten voor hij dat toegeeft, vrees ik.

Vervolgens ontstaat er een nieuw probleem. GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans moet premier worden. Maar hij kan niet zijn intrek in het Torentje nemen als hij niet bereid is samen te werken met de VVD. Zou die dat willen? En zijn eigen lijst?

Trouwens: dan is hij er nog lang niet. Misschien dat hij met NSC en D66 een meerderheid kan halen, maar zullen die partijen akkoord gaan?

Misschien zouden nieuwe verkiezingen een uitkomst kunnen brengen. Maar ook dat heeft nadelen. De kiezer heeft gesproken, en die heeft de PVV gekozen. Dat kun je niet zomaar teniet doen.

Het zou kunnen dat Yeşilgöz (als zij er althans nog over gaat) terugkomt op haar eerdere weigering om onder Wilders te dienen. Maar of het kabinet dat je dan krijgt een lang leven beschoren is? Ik vrees het ergste.