Misschien is het warempel nog mogelijk. PvdA en GroenLinks hebben niet alleen definitief besloten één lijst te vormen, ze zijn ook weer flink gestegen in de opiniepeilingen. In de meest recente poll hebben ze maar liefst 25 zetels. Evenveel als VVD en BBB. Zou de nieuwe combinatie dan toch de grootste partij kunnen worden? Wie weet.

Helaas is hiermee het gezond verstand nog niet teruggekeerd in de progressieve hersenpannen. Steeds vaker hoor je: de linkse wolk moet vanzelfsprekend niet gaan samenwerken met de VVD. Van Frans Leijnse bijvoorbeeld. Ex-Tweede Kamerlid. Ex-Eerste Kamerlid. Ex-informateur. Een ervaren iemand, kortom, die beter moest weten, zou je denken.

Maar niks hoor. In een opiniestuk in de Volkskrant laat linkse Frans weten dat ‘het roer’ nu echt om moet. Regeren met de ‘neoliberalen’ zou RoodGroen (of hoe ze zich ook gaan noemen) dienen uit te sluiten. Het fusieverband, of in elk geval de PvdA, heeft immers leergeld betaald? Verloor die partij na haar laatste kabinet met de liberalen niet minder dan 29 Kamerzetels? Nou dan. Dit keer dient links betrouwbaar te blijven en niets weg te geven.

Heel principieel natuurlijk. Maar zeggen dat je niet met de VVD wil regeren, betekent in feite zeggen dat je helemaal niet wil regeren. Want meent Leijnse nu werkelijk dat de linkse partijen, desnoods met het CDA erbij, een meerderheid zullen halen? Dat wordt dus vier jaar (of zolang als de volgende ploeg aan het bewind blijft) in de oppositiebankjes rondhangen. Ik denk niet dat Frans Timmermans met dat vooruitzicht wil terugkeren uit Brussel. Leijnse is dan ook voorstander van Marjolein Moorman als lijsttrekker. Misschien is zij wel genegen jarenlang aan de kant te blijven staan.

Het is zelfs nog maar helemaal de vraag of het met de VVD wél lukt een meerderheid te vormen. Stel dat beide partijen samen een zeteltje of 55 halen (wat eerst nog eens moet blijken). Dan is het daarna nog moeizaam formeren met D66, CDA, ChristenUnie en wie weet nog meer partijen om voldoende zetels bijeen te brengen.

De kans lijkt mij veel groter dat de VVD voor de eer bedankt en probeert samen met BBB en JA21, uiteraard aangevuld met het trouwe, maar totaal verschrompelde CDA, een kabinet te vormen waarbij rechtse kiezers hun vingers zullen aflikken. Zelfs als de zo innig samenwerkende PvdA en GroenLinks de grootste partij worden. Want zoals iedereen (en zeker Leijnse) dient te beseffen: de grootste partij gaat in Nederland niet automatisch regeren. Iets waarvan de PvdA uit bittere ervaring op de hoogte zou moeten zijn. Want dat overkwam haar sinds 1971 al drie keer. En toen beschikte ze in haar eentje nog over volop zetels, en had ze GroenLinks helemaal niet nodig.

Regeren kan in Nederland alleen als je klaar staat om compromissen te sluiten. Een kwestie van goed onderhandelen. Maar dat is onmogelijk als je een vrijwel onontkoombare partner bij voorbaat weert.