Lager opgeleiden voelen zich niet vertegenwoordigd door de Tweede Kamer. Deze opvatting zal vandaag ongetwijfeld weer volop verkondigd worden, want het parlement spreekt over het referendum.

De SP doet namelijk een poging de bevolking direct inspraak te geven in de politieke besluitvorming. De zoveelste, want de invoering van een volksraadpleging is al heel vaak bepleit. Tot dusver steeds vergeefs. Voor het mogelijk maken van een referendum is een grondwetswijziging nodig. Die komt er alleen als er bij de tweede ‘lezing’ twee derde meerderheid is.

Vooralsnog houden VVD, CDA, Volt (gek genoeg, want dat is toch een kloon van de referendumkampioenen van D66?) en enkele anderen dapper stand, maar ooit is er een meerderheid voor een grondwetswijziging. Daar gokt althans SP-Kamerlid Renske Leijten op, en vermoedelijk terecht.

Enkele staatscommissies, waaronder die uit 2018 onder leiding van VVD’er (!) Johan Remkes, hebben al aanbevolen dat het houden van een referendum mogelijk zou moeten zijn. Waar hebben we het dan nog over?

Terug naar de inhoud. Voelen lager opgeleiden zich niet vertegenwoordigd door de Kamer? Ongetwijfeld. Heel wat hoger opgeleiden trouwens ook niet, neem ik aan. Kun je daaraan iets doen via een referendum? Dat weet ik zo net nog niet. Of het verstandig is de bevolking rechtstreeks invloed te geven op het aannemen van wetten, is in elk geval zeer de vraag.

Om te beginnen: het argument van de lager opgeleiden wordt nooit gebruikt in andere situaties. Stel je voor dat er een vliegtuig op het punt staat op te stijgen richting Las Palmas. In de cabine zal zich ongetwijfeld een groot aantal lager opgeleiden bevinden, gezien de reisbestemming. Dan klinkt er een stem uit de intercom: ‘Dames en heren, we gaan nu democratisch stemmen welke knopjes de piloot moet indrukken om het luchtruim te kiezen.’ Zou iedereen dat een goed idee vinden?

Ander voorbeeld. In een ziekenhuis staat een hartchirurg op het punt een cruciale operatie te beginnen. Zouden de aanwezige familieleden en vrienden het toejuichen als ze eerst dienden te stemmen over hoe de operatie moet worden aangepakt?

Volgens mij moet je essentiële ingrepen  overlaten aan deskundigen. Aan mensen die ervoor doorgeleerd hebben. Je kunt je natuurlijk afvragen of Kamerleden wel deskundig zijn, ook al krioelt het in het parlement van de academisch gevormden.

Maar dan blijft in elk geval één argument staan. Het electoraat kiest de Tweede Kamer. Die neemt een besluit over een wetsvoorstel. Vervolgens vindt er een referendum plaats. De uitkomst daarvan staat haaks op de beslissing die de Kamer eerder heeft genomen. Wat telt dan? Het resultaat van het referendum? Maar  de Kamer is toch ook democratisch door de bevolking gekozen?

Met het referendum help je de democratie om zeep.