Vrijwel iedereen heeft een mening over de vraag of de PvdA morgen moet beslissen om samen te gaan met GroenLinks. Zo ook Ad Melkert, en hij houdt die opvatting niet bepaald voor zich. De oud-partijleider was de laatste dagen aanspreekbaar voor zowat iedereen die een pen kon vasthouden of een camera hanteren. Zijn indringende advies in deze kwestie luidde: doe het niet. Volgens Melkert zijn de PvdA en GroenLinks namelijk heel andere partijen, met een heel ander publiek. ‘Ze spreken echt andere mensen aan.’ Een samensmelting zou volgens hem ‘potentieel verdelend’ werken.

Hoe Melkert dat zo precies weet is mij onbekend. In mijn opinie is elke partijfusie een sprong in het duister. Dat was het geval toen het CDA tot stand kwam in 1980 en tien jaar later toen CPN, PPR, PSP en EVP (heel andere partijen) hun krachten bundelden in GroenLinks. Het was trouwens ook zo toen drie tamelijk verschillende clubs (sociaaldemocraten, linkse liberalen en progressieve christenen) besloten samen verder te gaan als PvdA. Maar dan heb ik het over 1946, dus dat is al even geleden.

Anderzijds moet worden toegegeven dat Melkert weet wat ‘potentieel verdelend’ betekent. Hij was immers  lijsttrekker van de PvdA in 2002. Bij de verkiezingen in dat jaar wendde een groot deel van het electoraat zich brakend van hem af. Daardoor verloor zijn partij toen 22 zetels. Het was de op één na grootste stembusnederlaag uit haar geschiedenis.

Nog steeds staat Melkert te boek als een superapparatsjik. Als de techneut in optima forma, die de PvdA met zijn dorre praatjes in het verderf stortte. Als de man, kortom, die duidelijk maakte hoe het vooral niet moet. Wie weet trekt zijn standpunt dat de fusie niet moet doorgaan dus wel een heleboel mogelijke tegenstanders over de streep, maar dan de andere kant op. ‘Aha, Melkert vindt het verkeerd als wij met GroenLinks samenwerken,’ zullen allerlei twijfelende PvdA-leden wel denken. ‘Misschien is het dan toch een goed idee.’

Melkert is overigens niet de enige ex-PvdA-leider die verantwoordelijk was voor een zware verkiezingsnederlaag. Onder leiding van Lodewijk Asscher raakte de partij vijftien jaar later niet minder dan 29 zetels kwijt. Een record dat wel nooit meer overtroffen zal worden. Al was het maar omdat de PvdA hoogstwaarschijnlijk nooit meer zoveel zetels zal hebben. In tegenstelling tot Melkert trad Asscher zelfs niet af na dit debacle. (Overigens beweren boze tongen dat ook Melkert bij zijn besluit daartoe geholpen diende te worden). Desondanks nam Asscher vier jaar later toch ontslag naar aanleiding van het toeslagenschandaal.

Voor zover ik weet heeft deze voormalige partijchef zich niet over de wenselijkheid van de huidige fusieplannen uitgelaten. Iets zegt me dat hij daar ook niet zoveel in ziet, anders had hij zich wel aangesloten bij het jubelende koor van de voorstanders. Toch vind ik het wel chic dat hij zich op de vlakte heeft gehouden. Dat had Melkert volgens mij beter ook kunnen doen.