Frank Lloyd Wright, 1867-1959, invloedrijk Amerikaans architect, krijgt in 1934 van warenhuismagnaat Edgar J. Kaufmann uit Pittsburgh de opdracht om een buitenhuis te bouwen. Kaufmann en zijn vrouw Liliane verpozen zich regelmatig bij een waterval zeventig kilometer ten zuidoosten van Pittsburgh. Daar moet het onderkomen komen, aan de voet van die waterval waar hij met echtgenote zicht had op het vallende water.

Frank Lloyd Wright, tijdgenoot van Mackintosh en Dudok, krijgt de vrije hand en situeert het te bouwen huis boven de waterval waardoor hij in conflict komt met zijn opdrachtgever. Kaufmann krijgt zijn zin niet, gelukkig maar, want het huis, Falling Water, wordt door het American Institute of Architects uitgeroepen tot de allerbeste Amerikaanse architectuur: a place to see before you die.

Frank Lloyd Wright laat zich inspireren door de Japanse prenten van onder meer Hokusai en Hiroshige, wat te zien is in zijn ontwerpen van kamerschermen, meubels, aardewerk, stoffen, lakwerk. Binnen- en buitenruimten zijn organisch verbonden, gaan in elkaar over, verbinden mens en natuur.

 

Door het raam zien Annie en ik de waterval. In een hoek van de woonkamer is een tiental ramen van twintig bij dertig centimeter in een rij boven elkaar geplaatst. De gids opent en sluit om de beurt een raam, vraagt ons de ogen te sluiten. Het falling water doet ons even wegdromen op een prelude van klaterende klanken.

Afdichtmateriaal was in de jaren dertig niet van een kwaliteit, zoals wij die kennen. De strenge vorst heeft een raam ontwricht en het dooiwater stroomt de hal in. Ik voel met de opzichter mee, als ik hoor hoe hij, ontzet, Frank Lloyd Wright op de hoogte brengt van deze tegenslag. De architect toont zijn genialiteit en visie en verbindt het buiten met het binnen door een goot aan te brengen waardoor het dooiwater achterin de hal weer naar buiten stroomt.

In de keuken staat een eettafel met er omheen een vijftal Spaanse stoelen, 17de-eeuws, donker hout, op drie poten, zitting en rugleuning geschulpt: een lelijke dissonant die een godsvermogen heeft gekost. Keuze van mevrouw, want duur is mooi. Waar heb ik zoiets eerder gezien?