VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz sloot een paar dagen geleden toekomstige samenwerking met de PVV van Geert Wilders niet langer bij voorbaat uit. ‘Laat Wilders vooral met zijn plannen komen,’ antwoordde ze op vragen van de pers.

Sindsdien is er iets essentieels veranderd. Pieter Omtzigt heeft verkiezingsdeelname met een eigen partij aangekondigd. Volgens peilingen zal hij verreweg de meeste zetels halen bij de aanstaande Kamerverkiezingen. Hij is dus meteen de belangrijkste concurrent van de liberalen. En Omtzigt sluit een coalitie met de PVV wél uit.

Althans: hij zei in een interview dat hij een regering van zijn partij en PVV (of FvD) ‘niet ziet gebeuren’. Omtzigt wil dat partijen waarmee hij samenwerkt ‘voldoen aan de basisvoorwaarden van rechtsstatelijkheid’. Aan die eis kunnen PVV en FvD volgens hem niet beantwoorden.

Voor die twee rechts-populistische partijen is dat slecht nieuws. Immers: Omtzigt heeft zijn reputatie van het ideale Kamerlid voor een groot deel te danken aan hun aanhangers. Dat Omtzigt niet blijkt open te staan voor hun anti-migrantenideeën, zal hem dan ook zeker een paar zetels kosten.

Maar geen nood: van het aantal van 28 tot 46 dat de peilingbureaus hem toedichten, blijven er waarschijnlijk nog heel wat over. Zo niet om de grootste te worden – wat hij trouwens ontkent per se te willen – dan toch in elk geval om hoog in de top te eindigen. Want de vrijwel heilig verklaarde Omtzigt is intens geliefd bij de kiezers. Hij moet wel heel domme dingen doen om al zijn krediet in de drie maanden die ons nog scheiden van de verkiezingen kwijt te raken.

Bovendien pakt Omtzigt het allemaal handig aan. Hij heeft al ontzettend lang gewacht met het presenteren van een eigen lijst. Maar met het verkondigen van zijn standpunten wacht hij nog veel langer. Behalve een paar staatsrechtelijke thema’s – al bekend van zijn twee jaar terug verschenen boek Een nieuw sociaal contract – is er nog maar weinig van zijn inhoudelijke plannen in de openbaarheid gekomen. Hij teert vooral op zijn reputatie van geweldig Kamerlid, die hij opbouwde door schandalen als de toeslagenaffaire bloot te leggen. Premier worden is helemaal niet zijn ambitie, houdt hij vol. Hij wil in de Kamer blijven, zelfs als zijn partij de grootste wordt.

Wie er allemaal op zijn lijst zullen komen is evenmin duidelijk. Tot de weinige namen van zijn medestanders die uitlekten behoren die van zijn voormalige partijgenoten Eddy van Hijum en Nicolien van Vroonhoven. Dat die twee uit het CDA afkomstig zijn doet vermoeden dat een groot deel van de rest ook wel een christendemocratische achtergrond zal hebben. Met andere woorden: de nieuwe Omtzigt-partij zal vermoedelijk veel lijken op de club waaruit hij afkomstig is.

Voor de VVD is er dan ook in feite weinig nieuws onder de zon. Ze zal straks een deal kunnen sluiten met een nieuw CDA onder leiding van Omtzigt. Mogelijk levert dat niet meteen een meerderheid op. Maar dan staat ongetwijfeld de door diens verschijning geminimaliseerde BBB klaar, aangevoerd door een ex-CDA-dame. En mocht ook dat nog niet voldoende zijn dan is er het oude CDA ook nog steeds. Die partij zal toch wel 6 of 7 zetels halen?

Als Yeşilgöz haar welwillende houding tegenover de PVV snel laat vallen en Omtzigt op enkele punten zijn zin geeft, zie ik weinig problemen voor haar en de haren. Tenzij de combinatie PvdA/GroenLinks het  onverwacht goed doet natuurlijk.