De kabinetsformatie van PVV, VVD, NSC en BBB is in volle gang. Volgens VVD-leider Dilan Yeşilgöz gaat het de goede kant op, maar Geert Wilders van de PVV noemt de onderhandelingen ‘hard’, terwijl er volgens informateur Ronald Plasterk sprake is van ‘stevige gesprekken’. De werkelijkheid zal wel niet al te rooskleurig zijn. Ik reken er in elk geval op dat de partijen een tijdje bezig zijn met formeren.

Toch zit er niets anders op dan door te gaan, want alternatieven zijn er niet echt.

Alternatieven? Er is er toch maar één als je uitgaat van hooguit vier partijen? Een kabinet onder leiding van de superlinkse Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA met het nauwelijks minder linkse D66, aangevuld met VVD en NSC?

Nee hoor, het is ook mogelijk een rechts minderheidskabinet te vormen. Dat heeft, zoals de naam al aangeeft, geen meerderheid in de Tweede Kamer. De aangename kant is dat het snel klaar zal zijn. Het bestaat uit VVD en NSC, aangevuld met BBB en eventueel het CDA.

Zelfs na deze aanvulling beschikt het bij lange na niet over voldoende  Kamerzetels. Daar staat wel wat tegenover. Vier partijen die het vrij vlot over van alles en nog wat eens zouden worden, en géén ellenlange onderhandelingen met Wilders over grondrechten en wat dies meer zij.

Ook de ministersploeg zal binnen de kortste keren samengesteld zijn. Grote voordeel is dat Yeşilgöz premier zou kunnen worden. Het CDA kan eveneens een of meer plekjes verwachten op het bordes van de koning. En dat met slechts vijf zeteltjes!

Waarom kiezen ze dan niet voor deze variant?

De belangrijkste reden is dat de PVV er niet aan meedoet. Dat is de (veruit) grootste partij, die de waarschijnlijk al tamelijk spoedig volgende verkiezingen dik zal winnen. Althans volgens de huidige opiniepeilingen. De VVD zal naar verwachting nogmaals flinke klappen krijgen. Hetzelfde geldt voor de NSC van Pieter Omtzigt, al zou ik niet weten wat die moet doen om een electorale afstraffing te vermijden. Het CDA kan na de vorige nederlaag nauwelijks nog achteruit kachelen, zou je zeggen, al weet je dat nooit zeker.

Anderzijds: wie zou zo’n rechts, maar min of meer fatsoenlijk minderheidskabinet naar huis durven sturen? Niet de linkse partijen vermoedelijk. Zij zijn veel te bang voor een nog veel rechtser kabinet met de PVV. En zelf hebben ze nauwelijks wat te winnen bij een nieuwe stembusgang.

Maar ook niet de PVV. Die partij mag dan ver voorop gaan in de polls, het is de vraag of die uitkomen. En een gematigd rechts kabinet is altijd beter dan een ultralinks, dat de deur wagenwijd openzet voor vluchtelingen, nietwaar Wilders? Heeft de Blonde Leider zich trouwens niet zelf bereid verklaard een kabinet dat de migratie aanpakt desnoods wel te willen gedogen?

Toch denk ik niet dat een rechts minderheidskabinet erin zit. Het aantal onzekerheden en risico’s is wat al te groot. Bovendien kent Nederland helemaal geen traditie van minderheidsregeringen. Er is er sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer dan één geweest en daaraan bewaren alle betrokkenen slechte herinneringen.