Aanvankelijk waren het vooral PvdA’ers die zich verzetten tegen een fusie van deze partij met GroenLinks. Begrijpelijk, want de PvdA telt veel oudere leden, en die zijn zoals iedereen weet tegen elke vorm van verandering. Maar nu neemt ook de weerstand binnen GroenLinks steeds krachtiger vormen aan. De tegenstanders van een samengaan roepen in een door honderden leden ondertekende petitie op te stoppen met de plannen tot een krachtenbundeling. Zij noemen die ‘niet logisch’. ‘GroenLinkse politiek is te waardevol en te belangrijk en verdient zelfstandige vertegenwoordiging in het Nederlandse parlement.’

Of het er nog van komt wordt dus steeds dubieuzer. GroenLinks houdt binnenkort een ledenraadpleging over het vormen van één fractie in de Eerste Kamer. De uitslag volgt op 11 juni. Ook de PvdA heeft dan een congres over de eenwording. Op die dag ontstaat er bijgevolg meer duidelijkheid.

Een belangrijk argument van de tegenstanders van een fusie is: hoe weet je nu of de twee partijen bij elkaar opgeteld het beter gaan doen dan ieder afzonderlijk? Inderdaad, dat weet je niet. Een fusie is altijd een gok. Partijen (of bedrijven) gaan alleen samen als ze geen andere uitweg meer zien. Die andere uitweg is er, althans voorlopig, wel nog. De PvdA heeft 9 zetels in de Tweede Kamer, GroenLinks 8. In de polls zitten beide partijen, zij het heel lichtjes, in de lift. Van een dwingende reden om de twee partijen te vervangen door één nieuwe is dan ook geen sprake.

Het probleem is wel dat PvdA en GroenLinks ieder afzonderlijk weinig meer voorstellen. Vooral voor de PvdA is dat problematisch. Nog maar een jaar of vijf geleden bezat deze partij niet minder dan 38 zetels. Niet lang daarvoor waren het er zelfs meer dan 40 en het zijn er ooit meer dan 50 geweest. Die tijd komt vrijwel zeker nooit meer terug.

GroenLinks is nooit groot geweest. Zijn hoogtepunt beleefde het in de vorige regeerperiode, toen het over 14 Kamerzetels beschikte. Misschien wordt dat niveau op enig moment nogmaals bereikt, maar dat het er ooit 20 of meer zullen zijn is zo goed als uitgesloten.

Samen maken de twee partijen wel kans op 20 of meer zetels. Misschien kunnen ze dan wel de tweede partij van het land worden. Volgens de peilingen zouden ze dat – als ze zouden samengaan – nu al zijn. Maar zoals gezegd: het kan ook tegenvallen. Zekerheid bestaat niet, niet in de politiek en niet ergens anders. Hooguit kun je zeggen dat twee samen sterker zijn dan één. Naar verwachting.

Betekent dat dan dat een fusie maar het beste is? Niet per definitie. Maar in het geval van PvdA en GroenLinks lijkt ze me wel wenselijk. De tegenstanders van samensmelting in die laatste partij noemen dan wel tal van punten op waarover de twee partijen het niet eens zijn, de overeenkomsten zijn veel opvallender. Bij de laatste Europese verkiezingen konden de makers van Stemwijzer geen verschil ontdekken tussen de twee partijen. Die zullen er overigens vast wel zijn, maar heel wezenlijk zijn ze vermoedelijk niet. Ik neem aan dat individuele leden van GroenLinks het evenmin op alle punten voor honderd procent eens zijn.

Dan heb je natuurlijk nog het beruchte cultuurverschil tussen de twee partijen. Het is waar dat GroenLinksers andere mensen zijn dan PvdA’ers. Toch zou ik als ik lid was van de eerstgenoemde partij ietsje minder hoog van de toren blazen. GroenLinks is, zoals bekend, een fusie van de communistische CPN, de pacifistische PSP en de progressief christelijke PPR en EVP. Niet bepaald dezelfde categorie. Als de verontruste ondertekenaars van bovengenoemde petitie in 1990 net zo streng waren geweest als nu, had GroenLinks waarschijnlijk nooit bestaan.