Kabinetten vallen, zoals iedereen weet (of zou moeten weten), niet omdat de regeringspartijen het niet met elkaar eens kunnen raken. Ze vallen omdat de coalitiepartners op elkaar zijn uitgekeken. Angst voor nieuwe verkiezingen speelt daarbij een heel belangrijke rol.

Neem Rutte IV. Niemand zal eraan twijfelen dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie genoeg hebben van elkaar. Inhoudelijk is er geen enkele reden dat deze partijen nog bij elkaar blijven. Toch doen ze dat vooralsnog en ze hebben geen plannen het bijltje er bij neer te gooien. Waarom niet?

Omdat het aftreden van het kabinet het uitschrijven van verkiezingen onvermijdelijk maakt. En bij een stembusgang heeft geen van de vier iets te winnen. Integendeel: volgens de peilingen gaan ze dan heel fors verliezen.

De VVD zou niet langer de grootste partij van het land zijn. Niet meer de premier mogen leveren en niet het voortouw krijgen bij kabinetsformaties. Ondenkbaar. Niet dan, liberalen?

Dan het CDA. Van ooit veruit de grootste partij van Nederland  zou na verkiezingen slechts een zieltogend clubje overblijven. Die situatie dient zo lang mogelijk uitgesteld te worden.

Ook D66 zou bij verkiezingen de helft (misschien wel meer) van zijn zetels kwijtraken. Sigrid Kaag, met haar fraaie belofte van nieuw leiderschap, zou totaal mislukt zijn. En wat dan?

Zelfs de ChristenUnie zou verliezen. Niet heel veel waarschijnlijk: een zeteltje. Maar toch.

Desondanks: als er ergens een zwakke plek zit in de coalitie is het bij de GristenUnie. Mocht zij de plaat poetsen, dan is het samenwerkingsverband van de vier partijen zijn meerderheid kwijt. Rutte IV zou dan een motie van wantrouwen niet meer overleven.

Waarom doet deze partij het dan eigenlijk niet? Veel leden hebben hun buik meer dan vol van het kabinet. De ChristenUnie heeft op dit moment 5 zetels. Eén minder brengt het totaal op 4. Dat is weliswaar een achteruitgang van 20 procent, maar met een beetje handig manoeuvreren valt die ene zetel wel weer terug te winnen. De ChristenUnie heeft eerder (2002) wel eens 4 zetels gehad. Zelfs 3 (in 2003). Dus een zetel kwijtraken is geen onoverkomelijke ramp.

Toch denk ik niet dat de mannenbroeders het kabinet om zeep zullen helpen. Om te beginnen niet omdat ze dan, wellicht niet voor eeuwig maar toch in elk geval voor lange tijd, veroordeeld zullen zijn tot een plek op de oppositiebankjes. Want wie zou nog met dit partijtje willen regeren, alleen maar om aan voldoende draagvlak te komen? En in de huidige oppositie ben je met 4 (of zelfs 3) zetels nauwelijks nog zichtbaar, zeker niet in een Tweede Kamer die maar liefst 20 fracties telt.

Maar er is een nog veel belangrijker reden dat de ChristenUnie geen einde zal maken aan Rutte IV. Dat is Mirjam Bikker. Sinds enkele maanden is zij de politiek leider van de partij, als opvolger van de in orthodoxe kringen zeer geliefde Gert-Jan Segers. Heel veel heeft ze er nog niet van gebakken, maar dat kan nog komen. Je moet een aanvoerder de kans geven zich te ontwikkelen.

Zou het kabinet vallen, dan gaat iedereen natuurlijk vergelijken. Segers was jarenlang de baas in de partij, slikte dapper de ene meloen na de andere en hield Rutte III en IV op de been. Maar dan Bikker. Pas half januari aangetreden en nu al een kabinetscrisis. Dat krijg je ervan als je een vrouw de touwtjes in handen geeft, zal er dan wel gezegd worden.

Jeetje, zoiets kunnen we Mirjam toch niet aandoen?