‘Alle redelijke krachten’ moeten zich openlijk verzetten tegen extreemrechts, betoogde D66-leider Sigrid Kaag gisteren tijdens een partijbijeenkomst. Volgens haar zwijgen die ‘redelijke krachten’ nu als de democratie wordt bedreigd. Dat vindt ze verkeerd. ‘Sta op, spreek tegen’, luidde haar oproep.

Kennelijk leeft Kaag in een heel andere werkelijkheid dan ik, want naar mijn bescheiden mening zwijgt zo goed als niemand als extreemrechts (of populistisch rechts, of hoe je het wil noemen) de trom roert.

Er gaat vrijwel geen Kamerdebat voorbij zonder luid gejammer over PVV, FvD of een van de andere partijen met extremistische opvattingen. Een paar maanden geleden liep het hele kabinet, begeleid door een woud van camera’s, weg nadat Forum-leider Thierry Baudet een van zijn talrijke ongefundeerde beschuldigingen had geuit.

Kranten en andere media puilen uit van de afkeurende stukken over Baudet, PVV-opperhoofd Geert Wilders en anderen in deze categorie. Laatstgenoemde heeft volop de publiciteit mogen halen omdat het OM hem had beschuldigd van discriminatie van Marokkanen. Hij werd in het ‘minder minder’-proces uiteindelijk veroordeeld, maar kreeg geen straf opgelegd.

Wilders deed of hij de rechterlijke uitspraak verschrikkelijk vond, maar ik heb daarover ernstige twijfels. Jarenlang kon de PVV-leider vrijelijk uiting geven aan zijn uiterst bedenkelijke gedachtegoed. Gratis reclame, zou ik zeggen. Hetzelfde gebeurt nu ook met Baudet. Al zijn op niets gebaseerde wartaal haalt het nieuws, terwijl zijn partij maar 5 (of nog minder) zetels heeft en dus als politieke factor te verwaarlozen is.

Kaag heeft gelijk als ze zegt dat extreemrechts niet deugt. Ook haar constatering dat deze beweging steeds meer terrein wint, steun ik. Je hoeft maar met een schuin oog naar de opiniepeilingen te kijken om de juistheid ervan vast te stellen.

Wat je ertegen zou moeten doen, weet ik niet. Maar het is niet waar dat iedereen probeert dit verwerpelijke gedachtegoed dood te zwijgen. Volgens mij krijgt het juist veel te veel aandacht. Misschien moeten ‘redelijke krachten’ eens proberen zich wat minder druk te maken over iets waar je toch machteloos tegenover staat. Of zoiets helpt weet ik niet, maar je zou een poging kunnen wagen.

Wat in ieder geval géén effect zal hebben is partijen met verkeerde ideeën verbieden, zoals in de Kamer (en daarbuiten) voortdurend wordt geopperd. Dat werkt alleen maar averechts. Foute uitlatingen kun je misschien verhinderen, fout denken niet.

Behoorlijk wat Nederlanders denken fout. Wanneer je hen daarop wijst zullen ze niet tot andere opvattingen komen. Ze zullen hooguit roepen dat je politiek-correct bent, dat je tot de categorie deugvolk wil behoren etc. Misschien schelden ze je zelfs wel uit voor ‘vuile D66’er’.

Kaag schijnt tijdens de partijbijeenkomst dit weekend overigens ook gezegd te hebben dat ze voorstander is van een kiesdrempel. Heel verstandig van haar. Ze zou er goed aan doen daarop wat meer de nadruk leggen.