Vandaag is het Prinsjesdag. Het hoogtepunt van die dag vindt plaats aan het begin van de middag, wanneer de koning de Troonrede voorleest. Hij doet dat in de Haagse schouwburg, want de Ridderzaal is wegens een verbouwing niet toegankelijk.
Maar verder zal er hoogstwaarschijnlijk weinig anders zijn. Het zal gaan zoals het altijd gaat. Het staatshoofd dreunt zijn door anderen geschreven tekst op. De in jacquet gehulde kabinetsleden en volksvertegenwoordigers luisteren eerbiedig toe. De echtgenotes van de bewindslieden (voor zover van het mannelijk geslacht) dragen malle, vaak zelfgemaakte hoedjes. Aan het einde roept iedereen drie maal ‘Hoera!’ Daarna volgt nog een muziekstukje dat niemand voor zijn plezier thuis of waar dan ook zou afspelen. En dan kan de koninklijke familie weer naar huis, terwijl in de Tweede Kamer de minister van Financiën de miljoenennota aanbiedt.
Het enige dat deze Prinsjesdag anders maakt dan anders is het feit dat het kabinet gevallen is. De beloftes die de koning namens de ministers doet zijn dan ook nóg minder waard dan gebruikelijk. Maar heel veel maakt dat ook weer niet uit. Het Nederlandse volk weet uit bittere ervaring dat de koopkrachtcijfers waarmee de koning bij de opening van de Staten-Generaal zwaait niets waard zijn. Ook de prognoses voor de economische groei en andere voorspellingen zullen volkomen loos blijken. Niemand kan een jaar van te voren zeggen hoe de toekomst eruit ziet. Meestal vallen de verwikkelingen tegen. Soms, zeg maar rustig heel soms, vallen ze mee. Maar dat ze precies uitkomen is volgens mij nog nooit vertoond.
Al diverse keren is geopperd om de poppenkast die Prinsjesdag heet af te schaffen. Temeer daar alle kabinetsingrepen vooraf bekend worden gemaakt. Meestal via lekken, maar een enkele keer vertellen ministers gewoon wat ze van plan zijn.
Je zou bijvoorbeeld bewindslieden kunnen verplichten de voorstellen die ze voor ogen hebben te presenteren tijdens persconferenties. Aan het lekken maak je op die manier een einde. De flauwekul dat de koning namens het kabinet de troonrede voorleest kan dan ook verdwijnen.
De vraag is wel welke rol de koning nog zou moeten spelen. Als iedereen alles al op de hoogte is, waarom dan nog doen alsof dat niet het geval is? Zijn positie in de kabinetsformatie is het staatshoofd ook al kwijtgeraakt. Andere formele taken heeft hij bijna niet meer. Waaruit bestaat dan nog de zin om de monarch te handhaven? Je kunt de troonrede ook laten proclameren door een president. Of nog beter: door de premier. Die heeft alles in elk geval bedacht.
Maar ach, misschien is het beter de dingen te laten zoals ze zijn. Traditie, folklore en ritueel hebben vast hun functie. Al zou ik zo snel niet weten welke.
En laten we dan nu gezamenlijk het volkslied aanheffen.
Geef een reactie