Een kerstmisborrel in zijn ambtswoning vorig jaar die er volgens hem niet eens is geweest, brengt de Britse premier Boris Johnson lelijk in het nauw. Dagbladen van links tot rechts overladen hem met hoon en spot. Onder de conservatieve Lagerhuisleden begint het te rommelen en neemt het ongemak toe over het optreden van hun voorman. Er zijn al commentatoren die het begin van het einde van premier Johnson aankondigen.

Het draait om een feestje in Downing Street op 18 december 2020 waarbij zo’n vijftig naaste medewerkers aanwezig geweest zouden zijn, te veel natuurlijk om de vereiste corona-afstand in acht te kunnen nemen. En dat op een moment dat de Britse regering juist extra zware maatregelen aangekondigde om de verspreiding van het virus in te dammen. Van de borrel zijn (nog) geen beelden of geluidsopnames opgedoken, en dat geeft Boris de kans glashard te ontkennen dat er ooit zo’n party is geweest.

screenshot CNN

Maar er is wél beeld en geluid verschenen van een proefpersconferentie van de woordvoerder van Boris, Allegra Stratton, vier dagen later. Daar oefende zij hoe ze zou moeten reageren op vervelende vragen van de pers als die borrel wél onverhoopt zou uitlekken. Medewerkers speelden voor journalist en vuurden de ene na de andere lastige vraag op Stratton af. Lachend verzon zij allerlei uitvluchten om het journaille (en daarmee de gewone Brit) het bos in te sturen, mocht dat nodig zijn: het was geen feestje, maar werkoverleg waar misschien een glaasje wijn en een brokje kaas zijn geserveerd. Maar de coronaregels werden keurig nageleefd.

De video kwam begin deze week naar buiten en leidde binnen en buiten politiek Londen tot enorm veel opwinding. Labourleider Keir Starmer, zeker niet de grootste debater in het Lagerhuis, veegde in het vragenuurtje de vloer aan met Boris Johnson. Hij kwam met het voorbeeld van Queen Elizabeth die eerder dit jaar bij de uitvaart van haar man Philip eenzaam in een kerkbank zat omdat ze hoe dan ook de coronaregels strikt wilde naleven. En daar in Downing Street liggen ze in een deuk hoe ze die regels hebben genegeerd! En vervolgens hebben ze ook nog geprobeerd dat te verbloemen.

De oppositieleider dwong bij Johnson een onderzoek af naar de gang van zaken. Dat zal zich niet alleen richten op die vermeende borrel, maar ook op andere onregelmatigheden in en rond de ambtswoning. Er zouden eind vorig jaar namelijk nog meer feestjes geweest zijn, tegen de regels in. Er is al één slachtoffer: Allegra Stratton nam in tranen ontslag.

Blijkt er op 18 december inderdaad uitbundig geborreld te zijn in Downing Street, dan komt Johnson in grote problemen. De geestverwante Daily Telegraph voorspelt dat de premier in dat geval wegens misleiding van het Lagerhuis zal moeten aftreden. (Dat is de krant waarvoor Boris begin jaren negentig van de vorige eeuw correspondent in Brussel was waarvandaan hij verhalen verzon of opblies over in zijn ogen bizarre voorstellen van de Europese Commissie: hoe krom een banaan moest zijn en hoe groot een condoom – de man is niet in z’n eerste leugen gestikt.)

De Christmasparty lijkt misschien onnozel, maar heeft toch een serieuze ondertoon. Artsen en virologen wijzen erop dat het draagvlak onder de coronamaatregelen ernstig wordt ondermijnd als de elite er duidelijk lak aan heeft. Dat was vorig jaar ook al zo toen de toenmalige topadviseur van Johnson, Dominic Cummings, de regels overtrad.

Johnson kondigde trouwens deze week extra maatregelen aan de Omikron-variant het hoofd te kunnen bieden. Die zaten al in het vat, maar dat de premier er nu al mee kwam, was zelfs volgens partijgenoten een opzichtige afleidingsmanoeuvre. In de fractie van de Tories in het Lagerhuis dreigt een opstand: een deel overweegt volgende week tegen die nieuwe maatregelen te stemmen. Het is een teken aan de wand: de conservatieve parlementariërs volgen hun leidsman niet meer blindelings.

De Conservatieven behaalden precies twee jaar geleden onder leiding van Johnson een eclatante verkiezingsoverwinning. Op de golven van Brexit, waar Boris om opportunistische redenen een voorstander van is, wisten zij in te breken in het Labourbastion in de industriegebieden in het midden en noorden van Engeland; de arbeiders daar moesten niets hebben van de EU en buitenlanders in het algemeen in wie zij vooral concurrenten op de arbeidsmarkt zagen. En van Labour hoefden ze niets te verwachten want die had over Brexit een onduidelijk standpunt.

Die nieuwe Tory-kiezers vormen een gevaar voor Johnson. Als de Conservatieve Lagerhuisleden uit het noorden en midden van het land gaan merken dat die kiezers zich vanwege het elitaire gedoe en allerlei schandalen in Londen gaan afkeren van de partij, dan kan het gauw gedaan zijn met Boris. Maar zover is het zeker nog niet.

Helaas voor de premier: er is nog meer narigheid. Vorig jaar liet zijn echtgenote Carrie Symonds de ambtswoning opknappen en lette daarbij niet op een pond meer of minder. Ze bestelde vooral peperdure gordijnen. Volgens Britse media heeft Johnson over de financiering daarvan eveneens gelogen.

Symonds en Johnson kregen deze week een dochter, en dat is dan weer goed nieuws. Het is het zoveelste kind van Boris, waarschijnlijk z’n zevende, bij drie vrouwen. Zekerheid daarover is er niet, want de premier wil ook graag dát geheim houden.