Het kabinet is van plan een onafhankelijk bemiddelaar aan te stellen, die moet zorgen dat de relatie met de boze boeren weer wordt hersteld. Het voldoet daarmee aan de wens van een Kamermeerderheid, voorop gegaan door het CDA en zijn ex-minister Cees Veerman.

SGP-leider Kees van der Staaij ziet niets in dit plan. Ik ben het lang niet altijd met Van der Staaij eens, maar dit keer wel. Van der Staaij denkt dat het kabinetsvoornemen niet gaat werken als het doel vooraf vaststaat. Dat denk ik ook. Premier Mark Rutte heeft gezegd dat hij ‘niet met relschoppers aan tafel gaat zitten’. En VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans wil dat de doelstellingen van stikstofreductie hoe dan ook overeind blijven.

Dat is nu net het probleem. Bemiddeling heeft alleen zin als er wat te bemiddelen valt. De protesterende boeren zíjn relschoppers en ze wíllen dat de stikstofdoelen van tafel gaan. Zij zullen zich door een bemiddelaar zeker niet snel van hun ongelijk laten overtuigen, al is die nog zo onafhankelijk van politiek Den Haag. Als je bereid bent met je tractor wegen te blokkeren en een verantwoordelijke minister thuis te bedreigen, zul je nooit en te nimmer je ongelijk toegegeven. Trouwens: als je de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek verwerpt zodra die niet in je kraam te pas komt, bestaat er geen ongelijk. Als je wil kun je bij wijze van spreken eeuwig blijven volhouden dat de aarde plat is, ook al word je met nog zoveel blijken van het tegendeel geconfronteerd.

Wat zou helpen in de huidige situatie is niet een bemiddelaar maar politiek leiderschap. Je hebt een premier (of een minister) nodig die de koers vaststelt en die verantwoordelijkheid neemt. Tegenspraak is mooi en aardig, maar als je geweld meent te moeten gebruiken om je zin te krijgen houdt het op. Dat de uitstoot van stikstof omlaag moet om de natuur te redden, is door een democratisch gekozen Kamermeerderheid bepaald. Je mag dan nog wel protesteren om stoom af te blazen, maar daarbij dient het te blijven. Zeker als je niet massaal bijval krijgt. Het kan niet zo zijn dat een minderheid (en dat zíjn de boze boeren) de meerderheid haar wil op legt.

Maar het leiderschap is bij deze premier, en dit kabinet, ver te zoeken. Ze laten het bij wat obligaat geroep dat ‘we in een rechtsstaat zó niet met elkaar omgaan’. Zo gaan we blijkbaar wel met elkaar om. En als ‘de politiek’ echt geen uitkomst meer ziet benoemt ze een bemiddelaar. Kan ze die straks lekker de schuld geven van haar eigen falen.