Er zijn nogal wat CDA’ers die denken: Wopke moet weg. Dat de partij woensdag zoveel heeft verloren lag aan hem. Ze heeft de verkeerde leider.

Ik denk dat deze mensen dat ten onrechte denken. Het CDA is volgens mij sowieso ten dode opgeschreven op niet al te lange termijn. Bij de laatste verkiezingen bleek (ten overvloede, want het was al eerder duidelijk) dat de meeste stemgerechtigden geen behoefte meer hebben aan een partij die met iedereen meebuigt, zolang ze maar aan de macht kan blijven. Je kunt Wopke Hoekstra wel vervangen door een ander, maar dat lost niks op. De enige manier om je kiezers terug te winnen is als je een radicaal andere partij wordt. Een partij die vooral rondbazuint wat ze niet wil en daarover geen twijfel laat bestaan. En die partij komt niet in een kabinet. Het is trouwens de vraag of er voor zo’n club nog ruimte bestaat, want het krioelt in de Tweede Kamer al van de fracties die vooral verkondigen wat ze niet willen.

Als het CDA voorlopig een machtspartij wil blijven zal het verder moeten, wat mij betreft dus met Wopke. En zoals die al gezegd heeft: ‘We kunnen niet doorgaan alsof er niks is gebeurd.’ Er moet beweging komen in het stikstofdossier.

Volgens het regeerakkoord zou in 2030 de uitstoot van dat natuurbedreigende gas gehalveerd moeten zijn. Die datum zal niet worden gehaald. Verkiezingstriomfator BBB wil het niet, en eigenlijk komt die boodschap het CDA met zijn plattelandsachterban goed uit. De ChristenUnie en een flink deel van de VVD ook trouwens. D66 (ook een regeringspartij) en een ander deel van de VVD (verantwoordelijk minister Christianne van der Wal bijvoorbeeld) willen daarentegen aan het genoemde jaar vasthouden.

Iedereen tevreden stellen kan niet. Tenzij de bewindslieden erin slagen een Lubberiaans compromis te bedenken, een typisch CDA-bedenksel als het ware. Een non-oplossing, zo grijs en grauw en onbegrijpelijk dat alle coalitiepartners ze in zaaltjes kunnen gaan uitleggen aan hun steeds wanhopiger kijkend electoraat. Ideaal zou zijn als BBB, en dus de boeren, er ook nog akkoord mee gaan. Maar zolang deze nieuwkomer niks kan afdwingen hoeft dat niet per se. Als de regeringspartijen er maar met elkaar uitkomen.

Alleen: wie verzint zo’n oplossing? Lubbers is dood en premier Rutte neemt niemand nog serieus. Johan Remkes zou een bedenker van het ei van Columbus kunnen zijn, ware het niet dat die al een paar keer iets volkomen anders heeft beweerd. Hij zou volstrekt ongeloofwaardig zijn als hij opeens met een hele vage enerzijds/anderzijds boodschap zou komen aanzetten.

Maar wie dan? En wat? Ik voorzie nog vele nachtelijke kabinetsberaden, waarbij BBB-moeder Caroline van der Plas ook nog wel ter advisering zal aanschuiven. Met na afloop uiterst mistige verklaringen, die niemand een sikkepit wijzer maken.

Maar laten we niet wanhopen: ooit zal iemand toch wel iets weten te bedenken? De formatie duurde bijna 300 dagen, maar uiteindelijk kwam er een kabinet. Weliswaar bestaande uit tegengesteld denkende partners, die elkaar bovendien niet erg moeten, maar dat wel al ruim een jaar aan het bewind is. Zoiets moet met stikstof toch ook lukken?