In het debat over ‘sms-gate’ vandaag deed premier Mark Rutte iets ongebruikelijks: hij zocht de aanval. Tot dusver beperkte hij zich in dit soort Kamerdebatten tot sussen en half ontkennen. Ja, hij had dan weliswaar niet helemaal de waarheid verteld over de dividendbelasting of over ‘Omtzigt, functie elders’ of over diverse andere zaken, maar dat kwam omdat hij het allemaal niet precies meer wist. Falend geheugen, begrijp je wel. Hij is toch ook maar een mens? Wees er in elk geval van overtuigd dat hij niks kwaads in de zin had en dat hij het allemaal niet expres deed. Zijn herinneringsvermogen functioneerde dan misschien niet optimaal, maar verder was er echt niks bijzonders aan de hand.

Maar vandaag verkocht hij niet dat soort smoesjes, hij kwam met dreigementen. Rutte wil dat de Kamer het vertrouwen in hem uitspreekt. Zo niet, dan gaat hij wel ‘andere dingen doen’. Kortom: laat de Kamer de motie van wantrouwen maar aannemen. De minister-president is er niet bang voor.

Zoiets kun je vrij makkelijk zeggen als je zeker weet dat die motie toch nooit een meerderheid krijgt. De vier regeringsfracties hebben op dit moment geen enkel belang bij verkiezingen, en dus niet bij een kabinetscrisis. Ze kijken daarom wel uit om de premier weg te jagen. Rutte wist dat van te voren heel zeker. Immers: geen van de coalitiepartijen had haar fractievoorzitter naar het debat gestuurd. Dan kun je er echt veilig op gokken dat de motie van wantrouwen niet voldoende steun krijgt. Trouwens: het zou mij niet verbazen als oppositiepartij SGP ook tegen de motie stemt. En wellicht zijn er nog meer.

Rutte ontspringt dus weer eens de dans. Bovendien kan zijn agressieve opstelling eventuele volgende pogingen om van hem af te komen afschrikken. Door flink te keer te gaan lijkt hij een klimaat scheppen waarin iedereen in het vervolg nog even zijn (of haar) knopen telt alvorens met zware kritiek te komen.

Toch valt er wel degelijk iets aan te merken op het gedrag van Rutte. Vermoedelijk zijn er ergere dingen denkbaar dan het vrij willekeurig wissen van sms’jes op je telefoontje. Maar de premier kon op zijn vingers natellen dat zijn gedrag vroeg of laat in de media zou belanden. Dit soort dingen lekt vrijwel altijd uit. En dan is er per definitie sprake van politiek gedonder. Dat had hij toch kunnen voelen aankomen? Hij is er genoeg voor gewaarschuwd. In bepaalde functies is het niet voldoende je aan de letter en zelfs aan de geest van de wet te houden. Soms moet je roomser zijn dan de paus.