De Tweede Kamer telt op dit moment 20 fracties, en wie weet worden het er nog meer. Van die 20 zitten er 16 in de oppositie. Vijf aan de ultrarechtse kant (PVV, FvD, BVNL, JA21, BBB), zeven aan de linkse (PvdA, GroenLinks, SP, PvdD, Volt, DENK, Bij1). Twee daarvan (PvdA en GroenLinks) gaan heel misschien fuseren, de rest piekert er niet over. BVNL (of Groep Van Haga) heeft zich nota bene vorig jaar pas van FvD afgesplitst. Die partij is echt niet van plan weer onder één paraplu te kruipen met de vijand! Maar ook de rest heeft geen enkele intentie in die richting.

Hoe komt het toch, kun je je afvragen, dat een betrekkelijk klein landje als Nederland zo ontzettend veel partijen telt? Volgens mij zijn er twee oorzaken. Om te beginnen is het natuurlijk tamelijk makkelijk om een eigen partij te beginnen. Om aan de verkiezingen deel te nemen (vorig jaar maart deden niet minder dan 37 partijen mee) moet je een waarborgsom van een dikke 11.000 euro betalen. Een bedrag dat je dus weer terugkrijgt als het een beetje meezit. Verder dien je per kieskring 30 handtekeningen te verzamelen. Die eisen zijn niet al te zwaar. Ze zouden wat mij betreft best omhoog kunnen. Je hoeft trouwens maar 70.000 stemmen te halen om in aanmerking te komen voor een zetel. Geen verbijsterend hoog aantal. Ik zal hier niet opnieuw pleiten voor een kiesdrempel, maar dat idee komt wel bij me op.

Een andere verklaring ligt meer in het psychologische/historische vlak. Ze heeft te maken met de volksaard. We zijn een land van calvinisten, van exegeten. Je kunt ook zeggen: een landje van betweters. Van haarklovers en muggenzifters. We weten alles beter en hebben altijd gelijk. Bij het minste of geringste richten we een eigen partij op. Of we scheiden ons af. Want we hebben niet alleen altijd gelijk, maar we hebben ook heel vaak ruzie. En omdat afsplitsingen vrij weinig kosten (nóg een nationale eigenschap) beginnen we graag voor onszelf. Dan hebben we helemaal geen last meer van pottenkijkers.

Nu wil ik niet beweren dat er geen enkel ideologisch verschil bestaat tussen bovengenoemde partijen. PvdA en GroenLinks bijvoorbeeld leunen dicht tegen regeringsdeelname aan, iets waar SP of PvdD niet aan moeten denken. Hetzelfde geldt wellicht voor BBB enerzijds en FvD anderzijds. Niettemin kun je je afvragen of het onderscheid zo groot is dat het een eigen politieke lijst rechtvaardigt. Heeft het werkelijk zin jarenlang met 2 of 3 (of 7 of 8) zetels in de Kamer te gaan zitten mokken? Kun je dan niet beter af en toe een ingezonden brief naar een krant sturen?