Dit weekend begint de voetbalcompetitie. In de polder, Engeland, Spanje en in andere Europese landen trekken de fans weer naar het stadion om hun club aan te moedigen en de vrienden van de tegenpartij uit te jouwen. Vanaf nu moeten we Saoedie Arabië in dit rijtje opnemen. De namen van de clubs liggen nog niet lekker in het gehoor maar Al Shabab, El Fatah, Al Tai en hoe ze verder mogen heten zullen van zich doen spreken.
Tot voor kort waren clubs in de Golfstaten de laatste pleisterplaats van topspelers op hun retour. Nog even de zakken vullen in de ‘zandbak’. Sportief was er geen eer te behalen en buiten de krijtlijnen viel er weinig te beleven, maar als je stram en traag was geworden had je er een bruin leven. En afgezien van de sporadische verslaggever die wel eens langs kwam, zag niemand dat je wel erg ver was weggezakt.
Nu contracteren die Arabische clubs sterren die nog (net) niet over hun hoogtepunt heen zijn. De beroemdste, Cristiano Ronaldo, is op leeftijd (38) maar zou in de eredivisie elke week uitblinken. Alleen, bij Al-Nassr verdient hij 200 miljoen per jaar. Dat is 60 miljoen meer meer dan de hele begroting van onze rijkste club, Ajax.
Ik kan me voorstellen dat supporters dit geen positieve ontwikkeling vinden. Maar hoe erg is het? Doen de Saoedi’s iets wat niet door de beugel kan? Zijn hun praktijken groezeliger dan die van andere rijkaards, Russische oligarchen (ok, die zijn momenteel geschorst) of Amerikaanse miljardairs, die hun poen in sportclubs steken? In Engeland zullen ze zeggen dat de Premier League de beste competitie ter wereld kon worden dankzij de buitenlandse miljarden. De fans zal het worst zijn, zolang de prijzenkast maar steeds voller wordt. En de grote rivaal verliest. Manchester City was altijd de tweede club van de stad en is nu United, sinds mensenheugenis de beroemdste, voorbijgestreefd.
Toch, er is een verschil met die Russische oligarchen en Amerikaanse miljardairs. Voor hen is het vooral een hobby, een egotrip, zakelijke onderneming -hoewel er vaak geld bij moet – en een manier om respect te kopen. Bij de Saoedie’s is het een staatsproject. De miljarden voor voetbal, golf, basketbal, formule 1, komen uit een staatsfonds waar de gigantische oliewinsten worden opgepot. Het kapitaal wordt ingezet om de Saoedische economie te diversificeren en minder afhankelijk te maken van de oliewinning. De fossiele schatkamer is, behalve klimaat onvriendelijk, op den duur geen garantie voor politieke macht en een, – ook voor niet-voetballers -, riante levensstandaard.
Een deel van dat vermogen vloeit naar de sport. Of Ronaldo, Karim Benzema en co een grote bijdrage zullen leveren aan de economische ontwikkeling, kun je je afvragen. De sterke man in het koninkrijk, kroonprins Mohammed bin Salman, MbS in de wandeling, denkt dat de topvoetballers het toerisme een injectie zullen geven. Of dat realistisch is, kun je je eveneens afvragen. Voor een niet moslim heeft het land weinig te bieden. Tenzij je geheelonthouder bent en graag op een kameel zit.
Meer nog dan een economisch is het een politiek project. MbS beseft dat zijn land er qua reputatie niet goed op staat. De nationale islam, het wahabisme, is van het meest verstikkende en intolerante type. Zijn land is geen rechtsstaat, de sharia, islamitische wet, schrijft draconische straffen voor, van het amputeren van handen bij diefstal tot publieke onthoofding. Er wordt op grote schaal gediscrimineerd tegen alle voor handen zijnde, religieuze, ethnische en gender, minderheden. Dat vrouwen sinds een paar jaar auto mogen rijden, geldt als een revolutie (verder blijven ze tweederangs onderdanen). Enfin, wie wil kan de lijst met gruwelijkheden vinden op de site van Amnesty International.
(De kroonprins zelf heeft hoogstwaarschijnlijk ook bloed aan zijn handen. In september 2018 ging de Saoedische journalist Jamal Khashoggi het consulaat in Istanboel binnen om zijn echtscheiding te regelen. Hij kwam er vermoord en in stukken gehakt weer uit; dat laatste om hem makkelijker naar Saoedie Arabië te kunnen brengen. Wat had Khashoggi op zijn kerfstok? Hij had onder andere in de Washington Post kritiek geleverd op MbS. Desondanks dronk onze vorstin nog geen jaar later in Japan graag een kopje thee met de prins.)
Voor zijn buitenlandse politiek zal Riyad niet in aanmerking komen voor de Nobelprijs voor de Vrede. De Saoedi’s zijn met de Iraanse ayatollahs verwikkeld in een bloedige machtsstrijd over de hegemonie in het Midden-Oosten. Daarnaast subsidiëren ze overal in de wereld fundamentalistische bewegingen die niet voor een terreurdaad meer of minder terugdeinzen. En het eigen leger is actief in de burgeroorlog in Jemen, waar het op zijn minst medeplichtig is aan oorlogsmisdaden.
Denkt MbS dit weg te kunnen poetsen met een charmeoffensief op het voetbalveld? De meeste Europese fans zullen de Saoedische competitie hooguit met een half oog volgen. Jonge topspelers zullen in Europa willen blijven omdat ze in de grootste competities en de belangrijkste van allemaal, de Champions League, willen spelen.
De Saoedie’s hebben inmiddels hun zinnen gezet op een andere hoofdprijs, het WK in 2030. Dat je geen voetballand hoeft te zijn, heeft het WK in Qatar bewezen. En omdat de Fifa geen boodschap heeft aan mensenrechten en de bobo’s graag douceurtjes opstrijken, heeft MbS goede papieren. Maar zelfs als hij het WK krijgt en zelfs als het een succes wordt, zal de glorie kan korte duur zijn. Saoedie Arabië blijft een moslimdictatuur met een leider die de bal vaak in eigen doel trapt.
Geef een reactie