Een goed verstaander heeft aan een half woord voldoende.「コカ・コーラ クリア」 6月11日(月)から全国発売, las ik een paar maanden geleden bij het wereldnieuws. Een nieuwe coke op de markt! Helaas is het wondergoedje niet te koop in mijn geliefde Thailand.  Evenmin in Nederland trouwens. Wel is er daar reeds een kool en geit sparende vertaling voorhanden: doorzichtige coke. Over smaak en effecten kan ik dus niet oordelen en vandaar mijn prangende vraag: wie helpt me aan witte Coke?

Hans Geleijnse, Witte coke, Drugs

Koketteren met Coca

De werelddealer van het spul introduceerde het trouwens ook met een verhullend etiket: Coca Cola Clear. Duidelijker kan het niet voor de ervaren verslaafde. Het heeft, lazen we, dezelfde supergeheime toverformule en hetzelfde effect als de wereldveroverende variant brown sugar. Dagelijks worden daarvan 1,9 miljard porties achterovergeslagen, in liefst tweehonderd landen.

Dat Nederland daartoe behoort is niet verrassend. De polder is een erkend paradijs voor opwekkende middelen. Maar dat de verkoop ook wordt gedoogd in een regio waar fluisteren van ‘Coke’ zo niet levensbedreigend is dan wel goed voor jarenlang het kot in, mag verwonderlijk heten.

We duiken even in de geschiedenis. Meneer Cola haalde zo’n 130 jaar geleden z’n voornaam uit de Erythroxylum coca, oftewel de coca-plant uit het Andes-gebergte. Er werd destijds niet echt moeilijk gedaan over de geneeskrachtige en energieverhogende werking van de blaadjes. Dat zou pas later gebeuren, toen cocaïne niet als medicinaal wonder maar als verslavende drug werd gebrandmerkt. Maar coca-extract zat mooi ook in het Coke-flesje leer ik van factcheckers Snopes.com en Feiten en Mythes.

Ook het onechte broertje van meneer Cola koketteerde met drugsjargon. Pas na een oppepper verzin je Pepsi! Daar bij Pepsi claimen ze dat ene Caleb Brad de eerste Pepsi mixte en zich bij het zoeken naar een naam liet inspireren door Dyspepsi, een storing van het spijsverteringssysteem. Alweer, ervaren gebruikers speld je niks op de mouw. Caleb had waarschijnlijk een overdosis genomen, wat bij beide cokesoorten tot identieke symptomen leidt: boeren, winderigheid, de hik, misselijkheid, overgeven, diarree. Verontrustend gerommel in de buik mag zeker niet onvermeld blijven.

Zowel Pepsi als Coca claimen dat ze hun cocaïne-extract hebben vervangen door een nog gezonder cafeïne-mengsel. Moeten we daar intrappen? Dat zou toch vereisen dat het recept voor het goedje openbaar wordt gemaakt. Maar volgens Coke Cola is dat recept zelfs voor de moderne wetenschap niet te doorgronden. Het best bewaarde geheim in de voedingsindustrie, noemen ze het. Is me dat een partij verdacht!

Zjoekov en zijn witte coke

De geschiedenis van koketteren met drugsnamen is daarmee echter niet ten einde. In de Tweede Wereldoorlog liet Coca Cola de bruine kleurstof (!) uit z’n product halen en verkocht het als Clear Tab (melden apocriefe geschiedschrijvers) aan de beroemde rode maarschalk Georgi Zjoekov. De Sovjet-veldheer was verzot op Coke, maar wilde niet dat er foto’s van hem publiek zouden worden met dit imperialistische product in handen. Clear Tab was uiterlijk niet te onderscheiden van Rusland’s nationale trots wodka. Volgens nog onbetrouwbaardere bronnen liet de maarschalk een handig setje maken om comfortabel te kunnen gebruiken. Zelfs gestaalde kaders noemden het spottend Zjoekovs rietje.

Hans Geleijnse, Witte coke, Drugs

Een geavanceerde versie van Zjoekovs rietje, thans verkrijgbaar bij de erkende Headshop

Had Pepsi dit historische Coke-idee in het achterhoofd toen het in 1992 de wereld verraste met Crystal Pepsi? Doet erg denken aan een ook wit goedje – crystal methamfetamine – maar het moeten marketingoverwegingen zijn geweest die voor het kortere Crystal deden kiezen. Volgens een Wikipedia-pagina mislukte deze doorzichtige voorloper van Clear door sabotage van Coca Cola.

Maar een kwarteeuw later gaan beide coke-producenten opnieuw met elkaar in de slag met Clear en Crystal. Aldus hebben we als de projecten in proefkonijngebieden als Japan, Taiwan, Australië en Canada goed uitpakken, straks wereldwijd de beschikking over twee soorten witte, pardon, doorzichtige coke. Die van Coca zelfs met een tic, onweerstaanbaar verslavend! Dat wereldwijd zal nog even duren, want in dit absoluut caloriearme verfrissende spul zit voor de kekke smaak wel de kunstmatige zoetstof sucralose. En die is vanwege mogelijke verwoestende effecten op de darmflora pas in ruim vijftig landen goedgekeurd.

Ik behelp me tot de hele wereld aan de witte coke is wel met (liefst Belgische) biertjes, brown sugar doet me namelijk niks. Maar Zjoekovs rietje staat gebruiksklaar in het dressoir.