In 1804 werden voor het eerst spellingsregels ingevoerd en die zijn daarna nog een keer of acht gewijzigd. “Om het spellen makkelijker te maken” is daarvoor een veel gehoord argument, maar foutloos schrijven in het Nederlands blijkt voor vrijwel iedereen een onbereikbaar ideaal.

Om het vak van onderwijzer in de praktijk te leren gingen wij naar leerschool, stageplaats zeg je nu. We merkten hoeveel tijd er naar verhouding in de taallessen werd besteed aan goed leren spellen. In de zesde klas, nu groep acht, kon na al die inspanningen slechts een minderheid de werkwoordsvormen foutloos opschrijven. We deden een testje met woorden als cognac, chocola, chips en chloor. De meeste leerlingen schreven: konjak, sjokola, tsjips en gloor. Aan de school de taak de onlogische spelling aan te leren. Tijd die beter besteed had kunnen worden aan lezen, poëzie, verhalen maken, vertellen enz.

Met mijn vrienden Fred en Frank werd ik lid van de Vereniging voor Wetenschappelijke Spelling. Doel: onder meer afschaffen van dt en d in de werkwoordsvormen, de c schrijven als s of k, ei wordt ij, ou wordt au. Dus: Als je van sjokola haut wijfel niet, het wort tijt om een reep te skoren. Even wennen, maar uit onderzoek bleek, dat je na een paar bladzijden moeiteloos doorleest.

We hielden lezingen op de kweekscholen in en om Rotterdam en stuitten op een muur van tegenstand. In de NRC, op radio en teevee werden verhitte discussies gevoerd, die tot in de jaren 70 doorgingen. Harry Mulish schreef in 1972 een pamflet tegen de spellingshervorming: Soep lepelen met een vork. Hij vond onder meer dat verhalen in het Middelnederlands onleesbaar werden. Kletskoek! De moeilijkheid is dat veel woorden niet meer bekend zijn: “Als hi die borgbrugge leed” = Toen hij de burchtbrug was overgegaan en “Zijn ors ende zijn gesmide” = Zijn paard en zijn paardentuig. (uit: Karel ende Elegast). Van ons mocht iedereen tegen spellingshervormingen zijn, maar kom niet met onzinnige argumenten.

In de kroeg droegen wij ons ideaal uit, wat opgemerkt werd door een journalist van het Rotterdams Nieuwsblad. Hij zette ons op de foto in Museum Boymans en zijn artikel “Voorgoet ’n niwe spelling” werd op 13 mei 1967 geplaatst. Die “niwe” spelling is er niet gekomen, wel een paar andere met ridicule wijzigingen. Ruggegraat werd ruggengraat, maar zonneschijn bleef zonder n, want er is maar één zon. Alsof een mens meer ruggen heeft