Bijna vijf maanden na de pogrom van 7 oktober is Hamas bezig de oorlog tegen Israel te winnen. Of als dat te stellig of voorbarig klinkt: Israel is aan de verliezende hand. Hamas heeft zijn grote doel bereikt. Israel is de paria van de internationale gemeenschap. Dat was tegen een verschrikkelijk hoge prijs, minstens 30.000 doden, maar jihadisten kijken omwille van de goede zaak niet op een mensenleven meer of minder. Vooral als ze dat offer niet zelf hoeven te brengen.

De Hamas-leiders die in Qatar van het goede leven genieten kunnen vaststellen dat ze op de juiste weg zijn. Het einddoel, de vernietiging van Israel, blijft vooralsnog buiten bereik,  – de vraag is of het ooit haalbaar is -, maar andere doelstellingen, de tussenstappen, zijn goeddeels binnen. De Palestijnse kwestie die ook in de Arabische wereld in de vergetelheid dreigde te raken, is helemaal terug op de agenda. Israëls verdere toenadering tot zijn buurlanden is van de baan. Saoedi-Arabië stond op het punt Israel te erkennen, maar de Sterke Man in Ryad, kroonprins Mohammed bin Salman, ziet daar voorlopig van af. Zelfs hij kan de verontwaardiging en woede van de ‘Arabische straat’ niet negeren.

Verder kan de Hamas-top constateren dat vrijwel niemand in de wereld het nog heeft over de aanleiding van de oorlog in Gaza. De pogrom was een gruwelijke slachtpartij waarbij ongeveer 1100 Israeli’s werden vermoord. En buiten Israel denkt bijna niemand nog aan de meer dan 100 gijzelaars die nog steeds in de macht van Hamas zijn.

Op het diplomatieke front verloopt alles eveneens naar wens. Bij de VN staat Israel permanent aan de schandpaal. In de Veiligheidsraad van dezelfde organisatie beschermt alleen het veto van de VS haar tegen de inmiddels rituele veroordeling. Maar ook in die relatie worden de eerste scheurtjes zichtbaar. En bij wijze van toegift staat het globale zuiden, voorheen de derde wereld, als een man achter de Palestijnen.

Minstens zo belangrijk is dat Hamas de propagandaslag inmiddels ruim heeft gewonnen. Op westerse universiteiten zingen ze uit volle borst ‘From the river to the sea’. Er kan geen cultureel evenement plaatsvinden, of het nu het filmfestival in Berlijn is of de Biënnale in Venetië (beeldende kunst), of het wordt een pro-Palestijnse en anti-Israëlische manifestatie met een vaak antisemitische ondertoon. En de publieke opinie kiest steeds meer de kant van de Palestijnen of keert zich tenminste af van Israel.

Kortom, in termen van realpolitik kan het verloop van de oorlog voor Hamas niet beter zijn. Het heeft stromen onschuldig bloed gekost, maar dat zullen ze op de koop toe nemen.

Dit succes kunnen ze natuurlijk niet alleen op het eigen conto schrijven. Zoals elke soldaat weet, ben je in een oorlog voor een groot deel afhankelijk van de fouten van de vijand. Vaak zijn die fouten voorspelbaar en een bekwame leider weet dat voor zijn doeleinden uit te buiten. Het zou me verbazen als de Hamas-leiding de meer dan waarschijnlijke reactie van Israel op het bloedbad van 7 oktober niet bij haar plannen heeft betrokken. De ontzetting, woede en schreeuw om wraak moeten ze bij hun analyse hebben voorzien. Daarnaast zullen ze rekening hebben gehouden met de persoonlijkheid van Netanyahu, zijn afkalvende steun onder de bevolking wegens een reeks corruptieschandalen en de polarisatie die zijn coalitie met extremistische Zionisten heeft verscherpt. Een overreactie was meer dan waarschijnlijk.

Netanyahu en co hebben hen niet teleurgesteld. Tot zijn verdediging kan je aanvoeren dat hij aanvankelijk weinig anders kon. De bevolking was door de pogrom zo getraumatiseerd, dat hard ingrijpen onvermijdelijk was. Hamas moest vernietigd worden. Of dat mogelijk is, – waarschijnlijk niet -, stond niet ter discussie. In een oorlog sluit een bevolking meestal de rijen; de afrekening met een falende leider wordt tot nader orde uitgesteld. Van die reflex heeft Netanyahu weten te profiteren. Een langdurige oorlog bood hem de kans zijn positie (voorlopig) veilig te stellen. Ook daarom moest de oorlog gerekt worden.

Door die houding, het eigen belang stellen boven het landsbelang, heeft hij zijn land in de internationale verdomhoek gemanoeuvreerd. Israel heeft een bondgenoot door dik en dun, de VS, maar ook in Washington raakt het geduld op. President Joe Biden verliest acht maanden voor de presidentsverkiezingen steun onder moslims, jongeren en progressieve Democraten. Netanyahu bedankt de president door hem publiekelijk te schofferen.

Biden is voorstander van een twee-staten oplossing, naast Israel een Palestijnse staat. Of dit levensvatbaar is, doet op dit moment niet ter zake, maar als de belangrijkste bondgenoot dat wil, neem je het in elk geval voor de Bühne serieus. Netanyahu verklaart dat hij zijn hele politieke leven tegen een twee-staten oplossing heeft gevochten en die strijd niet zal staken. Hij heeft eigenlijk geen boodschap aan de VS en Biden. Of het nu om een staakt-het-vuren gaat of humanitaire hulp aan de Gazanen, hij geeft niet thuis. Als Biden mede door zijn obstructie de verkiezingen verliest, tant pis. Donald Trump, vrijwel zeker de Republikeinse kandidaat, is sowieso meer zijn type.

Dat is allemaal koren op de molen van Hamas en vooral zijn bondgenoot Iran. De VS verliest door de onvoorwaardelijke steun aan Israel aan invloed in het Midden-Oosten. De ayatollah’s in Teheran zullen de kans om hun greep op de regio verder te versterken met beide handen aangrijpen. Dat betekent nog meer turbulentie en het gaat ten koste van de bevolking. Maar zeker dat laatste heeft de ayatollah’s en hun stromannen nooit iets kunnen schelen.