Op belangrijke momenten in het bestaan van onze natie heeft deze site het geluk goede bronnen ten paleize te hebben. Daarom kunnen we hier exclusief  onze lezers in kennis stellen van de gedachten van koning Willem-Alexander over de toespraak die hij op 1 juli, Keti Koti, over ons slavernijverleden zal houden.  De vorst blijkt niet erg gelukkig met de tekst die hij daar moet uitspreken. En in deze mail aan minister-president Mark Rutte maakt hij van zijn hart geen moordkuil.

‘Beste Mark,

Zaterdag is het zover en dan moet ik namens mijn voorgeslacht met de billen bloot. Ik zal niet verhelen dat ik er tegenaan zit te hikken. Ik weet, ik ben de buikspreekpop, en vorstelijk betaald, van wat jullie bedenken en verder aan Unfug verzinnen, zoals mijn vader placht te zeggen. Normaal gesproken heb ik daar geen moeite mee. Het motto van deze Oranje is: u vraagt, wij draaien. Van handelsmissies naar Buiten-Mongolië tot het openen van verpleeghuizen voor dementerende zeelui, ik poets mijn schoenen, strik mijn das en ruk uit. At your service, om met wijlen Pim te spreken.

Nu heb ik net de tekst onder ogen gekregen die ik zaterdag moet oplepelen. Ik ga geen punt maken van de mishandeling van onze prachttaal, ’tot slaaf gemaakt’, ‘mensen van kleur’, ‘wit’, en wat die tekstdichters nog meer uit de ganzenveer laten vloeien. Ik begrijp ook dat we moeten ‘verbinden’ (brr) en die mensen van kleur laten weten dat we ze serieus nemen en met terugwerkende kracht meeleven met hun voorouderlijk leed. En dat die mensen van kleur ook graag eens op de voorste rij willen zitten. Geen kwestie mee. En voor de goede orde, maar dat hoef ik jou niet te vertellen, de zwarte bladzijden moeten aan het licht en discriminatie moet te allen tijde bestreden worden.

So far so good.

Maar wat me tegen de borst stuit is het ahistorische karakter van het gebeuren. We zijn allebei historici. Dus misschien begrijp je dat ik even raar opkeek toen ik je in december jouw toespraak over de slavernij hoorde. Dat je ging koeterwaalsen over ’tot slaaf gemaakten’ en ‘wit’ is tot daaraantoe. En dat je bijdrage niet het punt achter de discussie is, maar de komma, was een meesterzet. Maar die excuses waren een brug  te ver.

Je weet, ik vind je een aardige vent. Maar je bent ook een Mann ohne Eigenschaften. Het spijt me dat ik het zeggen moet. Je waait wel erg makkelijk met alle winden mee en ‘sorry’ ligt je in de mond bestorven. En tegen de maatschappelijke stroom op roeien is niet vol te houden. Daar kan ik ook nog inkomen. Je  moet die gammele coalitie van je bij elkaar zien te houden. (Had je maar een echt vak moeten leren, geintje). En tegen voortschrijdend inzicht kan niemand bezwaar maken. Ik natuurlijk als allerlaatste (voor je me die corona-toestanden onder de neus wrijft). Toch, die draai was op het randje. Ik hoop voor jou dat je kiezers je er niet op afrekenen. By the way, heb je je nieuwe vriend Johan Derksen nog gesproken?

Maar terzake.

Excuses voor iets waarvoor ik niet persoonlijk aansprakelijk gesteld kan worden, daar ben ik principieel op tegen. Ik ga niet het stof van alle argumenten blazen, maar even in het kort. De slavernij is geen exclusief westerse zonde. Het speelde zich af in andere tijden, ‘het verleden is een vreemd land, ze doen daar dingen anders’. De ‘witte’ armoedzaaiers hadden het toen ook vaak niet beter dan een slaaf. Nederland was toen geen eenheidsstaat, maar een samenraapsel van gewesten. Dus er was geen centrale verantwoordelijkheid. Lees dat boekje van Piet Emmer er nog maar eens op na. Die zegt verstandige dingen, maar ja, daar zit niemand tegenwoordig op te wachten.*)

Over de rol van de Oranjes kom ik nog te spreken.

Vorige week waren we zoals je weet op bezoek bij de Koning der Belgen. Aardige jongen, Flip, niet al te snugger maar ok. Tijdens de nazit aan het bier, -speciale Trappist als digestief, zeer aanbevolen -,  vraag ik hem: hebben jullie ook zoveel gezeik over wat jouw overgrootvader in de Congo heeft uitgevreten? Welnee, zegt-ie. Het is natuurlijk uitputtend onderzocht en genoteerd, maar daarmee was de kous af. Max heeft een volgens mij houtsnijdende verklaring voor dat verschil. Belgen zijn katholiek en katholieken worstelen niet met het geweten. Onze calvinisten lijken daarin te zwelgen en  ontlenen daaraan ook nog een moreel superioriteitsgevoel. Zij kan het weten, natuurlijk, als katholiek Argentijns meisje.

Nu over de Oranjes. We, dat wil zeggen mijn voorouders, zouden dik verdiend hebben aan de slavenhandel en de koloniën. Omgerekend een half miljard, heeft een wijsneus becijferd. Andere investeringen waren vermoedelijk lucratiever geweest, maar dit terzijde. Wat willen ze nou dat ik ga doen: terugstorten of doneren voor een slavernijmuseum? Standbeelden verwijderen? Ik heb de Gouden Koets vanwege die zijpanelen al uit het verkeer gehaald. Moet ik nu vanwege die poen met een extra belast gemoed het spreekgestoelte bestijgen? Nou, mooi niet.

Ik hoop dat je begrijpt dat ik niet overloop van enthousiasme om de exotisch uitgedoste mensen van kleur toe te spreken.  Maar ik ga ervan uit dat ik er na jouw komma er een punt achter kan zetten. Althans, wat betreft mijn aandeel.  En ik heb wat bij je tegoed!

Groet,

WA.’

*) Piet Emmer: Het zwart wit denken voorbij.