In 2012 deed hij nog een serieuze gooi naar het leiderschap van de PvdA. Hij eindigde als tweede (achter Diederik Samsom), waarna hij tot oktober 2017 minister voor deze partij mocht spelen. Tegenwoordig heeft Ronald Plasterk een column in De Telegraaf. Daarin haalt hij elke week uit naar het ultralinkse deugbeleid van dit kabinet, dat volgens hem helemaal de weg kwijt is.

Stikstof, schrijft hij bijvoorbeeld, is helemaal niet ‘het acute grote probleem’ dat ervan gemaakt wordt. Anders dan bijvoorbeeld de toch niet als uitgesproken progressief bekend staande premier Rutte meent, is er niks aan het handje. Het kabinetsdoel om de uitstoot in 2030 te halveren is alleen maar ingegeven door de D66-wens om de boeren te pakken. Zo vat ik het toch goed samen, vrinden van Plasterk? Volgens mij wel.

En ‘ome Roon’ (zoals hij jaren terug al door het tv-programma PowNews half liefkozend werd betiteld) heeft er verstand van. Plasterk is immers wetenschapper. Hij is bioloog, gespecialiseerd in de moleculaire genetica. Dat heeft weliswaar met stikstof helemaal niks te maken, maar het doet toch vermoeden dat in zijn Telegraafbijdragen een expert aan het woord is. Kan Rutte lekker niet pretenderen. De andere leden van zijn kabinet ook niet trouwens.

Niet dat Plasterk het per se van zijn kennis van zaken moet hebben. Hij kan ook best zonder. Lang geleden (zo rond 2005) was hij nog niet actief als landelijk politicus, maar hij schreef wel columns. Die verschenen destijds in de Volkskrant, want ome Roon probeerde toen nog de linkse rakker uit te hangen. Hij ageerde in zijn stukjes tegen de EU, een bureaucratische moloch naar zijn oordeel. De Europese grondwet, waarover in genoemd jaar een referendum zou plaatsvinden, moest er dan ook beslist niet komen. Hel en verdoemenis zouden ons te wachten staan.

Het liep anders. De grondwet kwam er – weliswaar na enig oponthoud – toch. Hel en verdoemenis bleven uit. En Plasterk werd namens de PvdA minister. Dat betekende dat hij regelmatig in Brussel moest verschijnen. Hetgeen hij braaf en trouw deed, zoals waarnemers kunnen getuigen. Dat de EU een misbaksel was kwam nooit meer over zijn lippen. Onderdanig glimlachend maakte hij zijn opwachting tijdens Europese raden en andere bijeenkomsten.

Ook tijdens zijn campagne voor het PvdA-lijsttrekkerschap was de EU geen speerpunt, to put it mildly. Dat veranderde pas toen hij politiek uitgerangeerd was. Toen werd de unie plotseling weer een ‘papieren tijger’, zoals hij in de Krant van Wakker Nederland schreef. Wat enigszins het vermoeden geeft van… hoe zal ik het noemen… opportunisme?

Stel nu eens dat de PvdA in haar eentje plotsklaps toch 30 of 40 zetels haalt (wat nooit zal gebeuren). En stel dat ze ome Roon zou vragen lijsttrekker te worden (wat ook nooit zal gebeuren). Zou stikstof dan niet opeens toch een ‘acuut probleem’ gaan vormen? Ik vermoed van wel.