Een kerststukje

We hebben een ABC-complex hier in Schiedam. Niet dat we daar onder lijden. Integendeel, wij nazaten van Zwart Nazareth zijn juist blij met ons ABC-complex.

Het zit in de Kerkstraat, pal tegenover de Grote kerk: Albert Hein in het midden, Blokker links en C&A rechts, eensgezind in een gemeenschappelijk onderkomen. Misschien kunnen we het beter een A-C-complex noemen, nu Blokker zijn laatste strijkplanken en fluitketels  voor een prikkie het pand ziet verlaten.

Het ABC-complex in Schiedam

Jammer, jammer, jammer. Ik kwam graag bij Blokker. Laatst heb ik er nog wat versieringen gekocht: een schelpdier, een goudvis en een kwal. Kunstwerkjes van teer, veelkleurig glas. Voor in de kerstboom. Alleen had ik geen kerstboom.

Gelukkig is daar Albert Hein. Vanuit mijn ooghoeken zag ik op de plantenafdeling een mooi kerstboompje in de pot. Slechts 30 centimeter hoog. Daar zou ik mijn schelpdier, goudvis en kwal in ophangen. Toen ik dichterbij kwam, zag ik dat het geen normale kerstboom was. Geen fijnspar, geen Nordmann, geen blauwspar. Dit was iets speciaals.

Zou het een Wollemia zijn?, vroeg ik me af. Eén keer heb ik een Wollemia in levende lijve gezien. Dat was in een botanische tuin in Kosice (Slowakije). Ze hadden hem in een kooi gezet. Niet omdat ze bang waren, dat hij weg zou lopen. Nee, ze waren bang, dat hij gejat zou worden.

Wollemia nobilis

De Wollemia is namelijk een bijzondere boom. Voor het eerst door mensenogen gezien op 10 september 1994 in de afgelegen wildernis van Australië. Uiterst zeldzaam. Zo zeldzaam dat Australië exemplaren als relatiegeschenk geeft aan regeringsleiders van bevriende landen. Pandadiplomatie noemen ze dat, maar dan met naaldbomen.

En die Wollemia zou hier zo maar op de plantenafdeling van Albert Hein in het ABC-complex van Schiedam staan? Nou, dat is niet zo’n gekke gedachte. Sinds 2023 worden Wollemia’s in Australië verhandeld als kerstboom. In een pot. Daarmee voorkomen we dat de boom uitsterft, is de gedachte. Dus waarom niet bij Albert Hein?

Met trillende handen keer ik het kaartje om, dat aan een tak is bevestigd. Nee, geen Wollemia. Het is een Araucaria. Een soort die tot dezelfde familie behoort als de Wollemia. 200 miljoen jaar oud die familie. Ik heb levende Araucaria’s gezien in Argentinië en Brazilië. In Ecuador ben ik fossiele Araucaria’s tegen het lijf gelopen. Ze waren 60 – 120 miljoen jaar oud. Nieuwsgierig lees ik verder op het kaartje. Deze Araucaria  zou dus ergens uit Zuid-Amerika moeten komen.

Een Araucaria

“Australië” staat op het kaartje. Australië? Natuurlijk Australië. Australië en Zuid-Amerika zaten 200 miljoen geleden aan elkaar vast. Gondwanaland heette dat continent. Zo’n 100 miljoen jaar geleden zijn ze uit elkaar gedreven. En daarmee werden ook de Araucaria’s van elkaar gescheiden.

Wat een mooie kerstgedachte, denk ik bij mezelf. Want de wereld is niet alleen geografisch, maar ook politiek uiteengedreven. Araucaria’s die symbool staan voor de saamhorigheid in de wereld.

Thuis gekomen hang ik de kerstverlichting en mijn bij Blokker zaliger aangeschafte schelpdier, goudvis en kwal in de Araucaria. Maar er mist iets. De ballen. De kerstballen. Mijn oog valt op de rode sierappeltjes die ik laatst bij een tuinder in Schoonderwoerd heb gekocht. Ze zijn al een beetje verschrompeld. Waren die sierappeltjes niet ooit de voorlopers van de huidige kerstballen?

Sierappels

Appels zijn toch om te eten? Die ga je toch niet in een kerstboom hangen? Klopt! Maar sierappeltjes niet. Die kun je wel eten, maar lekker zijn ze niet. Echt voor de sier. ‘Goede bestuivers’, had de boerin in Schoonderwoerd gezegd. ‘We planten ze tussen onze appelbomen voor de bestuiving.’
‘Maar, dan krijg je toch een menging van rassen?’, zei ik. ‘Dan is een Cox geen Cox meer en een Jonagold geen Jonagold.’
Ze zei, dat appelbomen geen zelfbestuiving hebben en dus voor de bestuiving afhankelijk zijn van andere appelbomen. Dat ze het verder ook niet wist. En dat mijn sierappeltjes twee euro kosten.

Maar ach natuurlijk, dacht ik achteraf. Appels zijn schijnvruchten. Wat je eet is een uitgegroeide bloembodem. Het klokhuis en de pitjes daarin vormen de eigenlijke vrucht. Dus als een Cox bestoven wordt door een sierappel, is het deel wat je eet nog steeds een Cox en het deel dat je weggooit deels Cox, deels sierappel.

Een appel is een schijnvrucht

Ik probeer mijn sierappeltjes op te hangen in mijn Araucaria, maar ze zijn te zwaar. Uiteindelijk leg ik ze maar rond de pot waar hij in zit. Zo heb ik een eigen kerststukje. Een eigen ABC-complex: Araucaria, Ballen en Christmas. En natuurlijk het schelpdier, de goudvis en de kwal. Ter nagedachtenis aan Blokker.

Beste lezer, ik wens u een mooie kerst en alvast een gelukkig nieuwjaar.