Van de meeste partijen zijn de lijsttrekkers (of vermoedelijke lijsttrekkers) bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november bekend. Er zijn heel wat nieuwe gezichten onder, dat wil zeggen personen die bij de vorige verkiezingen nog geen lijsttrekker waren. Maar volstrekt onbekend is niemand.

De lijsttrekkers van VVD, PvdA/GroenLinks en D66 bekleedden bij de stembusgang van 2021 inderdaad niet de nummer 1- positie, maar ze waren wel al volop actief in de politiek. Dilan Yeşilgöz, Frans Timmermans en Rob Jetten waren alle drie geruime tijd kind aan huis op het Binnenhof.

Yeşilgöz was Kamerlid van 2017 tot 2021 en vervolgens minister van Justitie. Mogelijk heeft ze niet op iedereen een onuitwisbare indruk gemaakt, maar ze geldt al langer als kandidaat om VVD-leider (en premier) Mark Rutte op te volgen. Voor ze bij de liberale partij kwam was ze overigens ook actief in SP, PvdA en GroenLinks, dus we kunnen wel concluderen dat ze van alle markten thuis is.

Ook Timmermans is bepaald geen onbeschreven blad. Hij werd in 1998 lid van de Tweede Kamer. Dat bleef hij tot 2007 toen hem een benoeming tot staatssecretaris van Buitenlandse Zaken wachtte. In 2012 promoveerde hij tot minister op dat departement. En in 2014 verkaste hij naar Brussel om (eerste) vicevoorzitter en eurocommissaris te worden. Op dit moment fungeert hij daar als ‘klimaatpaus’.

D66-lijsttrekker Rob Jetten mag zichzelf eveneens door de wol geverfd noemen. Hij kwam in 2017 in de Tweede Kamer, volgde de vertrekkende Alexander Pechtold in oktober 2018 op als fractieleider en zit in het nu demissionaire kabinet als minister voor Klimaat en Energie.

Vergeleken bij deze twee zijn Henri Bontenbal (CDA) en Stephan van Baarle (DENK) betrekkelijk nieuw. Maar toch: helemaal zonder Haagse ondervinding zijn ook zij niet. Bontenbal is sinds 2022 Kamerlid (als plaatsvervanger al sinds 2021). Van Baarle betrad in 2021 de Kamer. Sedert kort is hij fractievoorzitter van zijn partij.

Deze twee ‘nieuwkomers’ moeten het opnemen tegen de oude, althans zittende garde: Geert Wilders (PVV), Thierry Baudet (FvD), Joost Eerdmans (JA21), Caroline van der Plas (BBB), Lilian Marijnissen (SP), Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren), Mirjam Bikker (ChristenUnie) en nog een paar anderen. Of die door hun ervaring in het voordeel zijn, valt ernstig te betwijfelen. Al zal zeker Bontenbal het moeilijk krijgen, maar vermoedelijk niet (en zeker niet alleen) door te weinig routine.

Wellicht zal bij dit clubje zich nog Pieter Omtzigt voegen. Dat hangt ervan af of hij een eigen lijst opricht, iets waarover hij wel erg lang twijfelt. Die eigen lijst zou dan volgens allerlei peilingen wel meteen de grootste kunnen worden. Dat zou voor een nieuwe  partij uniek zijn. Hoewel je Omtzigt moeilijk als nieuweling kunt bestempelen. Hij zit namelijk al sinds 2003 in de Kamer, zij het eerst langdurig voor het CDA.