Niemand zal de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen waarschijnlijk met grotere zorgen tegemoet zien als Wolodymyr Zelensky. De Oekraïense president weet wat hem en zijn land boven het hoofd hangt wanneer Donald Trump wint. Hij zal het zwartste scenario uit de kast moeten halen. Vermindering, mogelijk stopzetting van de Amerikaanse steun en versterkte druk om te onderhandelen met Vladimir Poetin.

Trump heeft verklaard dat hij de oorlog binnen een dag zal beëindigen. Nu moet je Trumps uitspraken vaak met een korreltje zout nemen, maar soms is het beter ze serieus te nemen. In dit geval betekent het dat Zelensky naast het zwarte scenario ook de witte vlag te voorschijn moet halen. De VS levert veruit de meeste wapens en het meeste geld en de Europeanen kunnen of willen deze rol niet overnemen.

Trumps terugkeer in het Witte Huis zou een passend slot zijn van een toch al beroerd jaar voor de Oekraïners. Het Russische leger rukt stap voor bloedige stap op in de Donbas. De verliezen aan beide kanten zijn huiveringwekkend: honderdduizenden doden en gewonden. Het is een slachtpartij op de schaal van de Eerste Wereldoorlog. Poetin haalt zijn schouders op over het bloedbad. Afgezien van het feit dat het hem weinig kan schelen, heeft hij manschappen genoeg voor de gehaktmolen. Voor Zelensky is elke gesneuvelde of verminkte soldaat een drama en een aderlating. Kiev wil nu 160.000 man extra mobiliseren, maar of dit lukt, staat te bezien.

De militaire tegenslagen en nederlagen laten hun sporen na op het thuisfront. De verschrikkingen van meer dan 2,5 jaar oorlog en het ontbreken van perspectief vreten aan het moreel. En in de derde oorlogswinter zullen de Oekraïners vaker in de kou en in het donker moeten zitten, omdat de energievoorziening vernietigd of zwaar beschadigd is. Dat de meesten nog altijd niet van opgeven willen weten, is een klein wonder.

Aan het diplomatieke front ziet het er eveneens somber uit. Behalve dat de VS onder Trump zou kunnen afhaken, heeft de zomertour van Zelensky langs de westerse hoofdsteden weinig opgeleverd. Zijn verzoek om een versneld NAVO-lidmaatschap kreeg een vriendelijk onthaal, dat kost niets, maar hij blijft in de wachtkamer. Dito voor het pleidooi om Amerikaanse en Duitse raketten in te zetten tegen doelen verder in Rusland, zodat ze daar bases, arsenalen en logistieke knooppunten kunnen aanvallen. Kiev vecht nu met een hand op de rug tegen een vijand die nu ook nog de steun krijgt van duizenden Noord-Koreaanse elitesoldaten.

Het enige lichtpunt is de lening van 50 miljard dollar, gebaseerd op de in het Westen bevroren Russische tegoeden, die de G 7, de belangrijkste industriestaten, hebben toegekend. Het is een doekje voor het bloeden, maar een bedelaar mag niet ondankbaar zijn.

Als de VS als leider wegvalt, richt de blik zich automatisch op Duitsland. Berlijn is na Washington de belangrijkste donor van Kiev. Maar de Duitse regering moet keer op keer achter de vodden worden gezeten. Bondskanselier Olaf Scholz neemt zelden het initiatief, vrijwel altijd wacht hij eerst op de VS voordat hij een stap zet. Het is de diplomatie van de schoorvoetende stapjes, uit angst voor verdere escalatie. Op zich is dat nog te begrijpen, een regeringsleider moet zijn land als het even kan buiten een oorlog houden, maar de bondskanselier wekt te vaak de indruk dat hij eigenlijk niet wil. Scholz is geen leider, hij wordt gezien als de zwakste kanselier sinds de oorlog. Zijn regering staat op instorten, als je nog van een regering kan spreken, want de partners, naast de sociaaldemocratische SPD van Scholz, de Groenen en liberale FDP, staan elkaar vooral naar het leven.

Van de EU mag je nooit teveel daadkracht en eensgezindheid verwachten, maar als zowel Berlijn als Parijs uitgerekend nu opgescheept zitten met een zwakke regering en een zwakke leider, gaat het schip zwalken.Terwijl Scholz op zijn tandvlees loopt, hangt Emmanuel Macron in de touwen. De Franse president is afgelopen zomer de regie kwijtgeraakt toen hij parlementsverkiezingen verloor die hij niet had hoeven te houden. In Parijs zit nu een minderheidsregering die moet hopen op de gedoogsteun van Marine Le Pen en haar populisten. Het is het failliet van Macrons met veel poeha begonnen presidentschap. En hij heeft nog drie jaar te gaan.

De crimineel in het Kremlin zal het allemaal handenwrijvend aanzien. Poetin heeft tot nog toe een goed jaar. De oorlog verloopt uiteindelijk naar wens: hij heeft Oekraïne bijna op de knieën. De economische sancties zijn irritant maar geen al te zware last. Het internationale Strafhof in Den Haag heeft hem aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden, maar twee weken geleden was hij de gastheer van een conferentie van BRICS-landen, de belangrijkste opkomende economieën. Niet alleen de collega’s uit China, India en andere landen van het ‘globale zuiden’ schudden hem de hand. Ook VN-secretaris-generaal Antonio Guterres maakte zijn opwachting. Wat de Portugees daar had te zoeken, zal hij een keer moeten uitleggen. Nu leek het verdacht veel op een vriendschapsbezoek.

Voor Poetin zal het helemaal een topjaar worden, als zijn vriend Trump weer zijn intrek neemt in het Witte Huis. Met een VS voor wie Europa en de NAVO steeds minder belangrijk worden, een zwakke en verdeelde EU en het belangrijkste EU-land, Duitsland, economisch en politiek van slag, kan hij niet anders dan tevreden zijn. En als Poetin tevreden is, moet Zelensky ontevreden zijn. De angst dat Oekraïne er uiteindelijk alleen voor staat, dreigt nu werkelijkheid te worden.