Gesterkt door een enorme dosis peptalk van partijprominenten en schor van het uitbundige juichen zijn de duizenden gedelegeerden op de Democratische conventie in Chicago naar hun thuisstaat terug gereisd. In hun hoofden zullen vooral de enthousiaste woorden van hun nieuwe presidentskandidaat naklinken. In een gloedvolle speech riep een energieke Kamala Harris op tot eenheid en respect en vertelde ze uitgebreid over haar afkomst (vooral over haar moeder van wie ze geleerd heeft nooit bij de pakken neer te zitten) en over haar werk als openbaar aanklager in Californië waar ze als vertegenwoordiger van ‘het volk’ het nodige gespuis achter de tralies had weten te krijgen. En ze haalde scherp uit naar Donald Trump die volgens haar een bedreiging is voor de democratie, voor de stabiliteit in de wereld en voor vrouwenrechten.

Het ging er allemaal in als koek bij het partijkader. Maar ook andere sprekers konden er wat van, zo bleek de afgelopen dagen, zoals de kandidaat voor het vicepresidentschap Tim Walz, oud-leraar en footballcoach: ‘Wij zijn in de aanval en hebben de bal.’ Om in het jargon te blijven: hij blijkt een schot in de roos. Vicepresidenten spelen meestal een marginale, zelfs beklagenswaardige rol, maar Walz zou met zijn geestdrift en energie de komende weken in de campagne wel eens heel belangrijk kunnen zijn voor de Democraten.

Op de conventie bleek maar weer eens hoeveel oratorische talenten de partij heeft, met voorop natuurlijk oud-president Barack Obama en zijn vrouw Michelle. Laatstgenoemde had een dodelijke opmerking over Donald Trump die onlangs zei dat de VS overspoeld worden door buitenlanders die de slecht betaalde banen inpikken die nu vaak door African-Americans worden ingenomen – ‘black jobs’, noemde hij ze. ‘Ik zou wel eens willen weten’, aldus Michelle Obama, ‘wie hem gaat vertellen dat de baan waar hij op uit is wel eens één van die black jobs zou kunnen zijn.’

Met een subtiel handgebaar suggereerde Barack dat de bizarre obsessie die Trump heeft met de omvang van het publiek dat zijn verkiezingsbijeenkomsten bezoekt een seksuele component heeft; die obsessie zou ook wel eens te maken kunnen hebben met de omvang van zijn geslacht. Het was een gedurfde grap in het puriteinse Amerika.

De Obama’s, maar ook de Clintons (Bill en Hilary) en Joe Biden en Oprah Winfrey en wie eigenlijk niet, waarschuwden de conventie dat de buit nog lang niet binnen is. De Democraten kunnen hun geluk bijna niet op nu de bejaarde Biden het veld heeft geruimd en er een veelbelovende ster is opgestaan, de Republikeinen lijken in de verdediging gedrukt en Donald Trump heeft nog geen goed antwoord gevonden op zijn nieuwe opponent. Maar verslagen zijn ze nog lang niet. Ze zijn nauwgezet de doopceel van Harris en Walz aan het lichten en ze zullen ongetwijfeld wel wat ongerechtigheden en schandaaltjes vinden die ze vervolgens in de verkiezingscampagne zullen inzetten. En ze zullen Harris aanvallen op de immigratie, waar Biden en Harris de afgelopen vier jaar in hun ogen veel te weinig aan gedaan hebben, en op de hoge prijzen in de supermarkt en op de woningmarkt. En wat zei president Bill Clinton ook al weer dertig jaar geleden? ’It’s the economy, stupid!’

De economie is de achilleshiel van de Democraten. Die heeft de afgelopen vier jaar onder Biden en Harris als een tierelier gedraaid, onder andere door gigantische investeringen in de infrastructuur. De president en zijn rechterhand hebben daar nooit de credit voor gekregen. Maar er zit nu de klad in: het aantal vacatures is de afgelopen weken scherp gedaald, twee weken geleden klapten de beurzen in elkaar (ze veerden een dag later wel weer op). En wie krijgen de schuld? Biden en Harris. Ook de hoge inflatie wordt hen in de schoenen geschoven, ook nu die aan het afkoelen is.

Op de conventie is de term economie bijna niet gevallen. Harris heeft een week geleden een economisch plan gelanceerd dat bij economen niet goed is gevallen. Het zou de inflatie niet omlaag brengen, maar juist verhogen als gevolg van belastingverlaging voor de lage en middengroepen, is de kritiek. Schrale troost voor de Democraten is dat de economen de plannen van Trump minstens zo erg vinden.

De oorlog in Gaza is ook een hoofdpijndossier voor Harris. In haar speech op de conventie veroordeelde ze in harde woorden het bloedbad dat Hamas op 7 oktober in Israël aanrichtte. Ze leverde echter ook kritiek op het optreden van Israël in Gaza sinds die datum. En ze lijkt zich scherper op te stellen tegen premier Netanyahu. Maar zijn land kan op de onvoorwaardelijke steun van de VS blijven rekenen, ook militair, maakte Harris duidelijk. Zulke beloftes vallen niet goed bij linkse Democraten, zeker niet die van Palestijnse komaf. De protesten bij het gebouw van de conventie in Chicago vielen qua omvang mee. Maar het is duidelijk dat er binnen de partij van Harris grote verdeeldheid is over de aanpak van het conflict in Gaza. Het is voor haar te hopen dat er snel een staakt-het-vuren komt. Omgekeerd zou een complete oorlog in het Midden-Oosten voor haar kansen desastreus zijn.

Het wachten is nu op het tv-debat tussen Harris en Trump op 10 september, de Republikeinse kandidaat wil er zelfs nog twee extra. Trump sarde onlangs dat Kamala wel goed van de autocue kan lezen, maar interviews en persconferentie waarop ze spontaan op vragen moet reageren uit de weg gaat. Daar heeft hij wel een punt. Trump zelf is een ervaren debater maar hij slaat steeds vaker de grootst mogelijke onzin uit.

Na een conventie, breed uitgezonden op de tv-zenders, stijgt een partij altijd in de peilingen. En dat zal nu ook wel gebeuren, de Democraten kunnen terugzien op een succesvol congres. Zo’n convention bump duurt gemiddeld twee weken, dan begint het effect te verflauwen. Voor Kamala Harris is het te hopen dat de bump een flink aantal procentpunten bedraagt. Het Amerikaans kiesstelsel heeft met die 538 kiesmannen uit de vijftig staten de laatste kwarteeuw in de voordeel van de Republikeinen gewerkt, blijkt uit politicologisch onderzoek. Zie 2016 toen Hillary Clinton drie miljoen meer stemmen meer had maar toch verloor van Trump. En als Biden vier jaar geleden niet zeven miljoen stemmen meer had gehad, maar ook ‘slechts’ drie miljoen, had hij eveneens het onderspit gedolven. De Democraten moeten dus extra aan de bak.