In de Tweede Kamer heeft het kabinet-Schoof een ruime meerderheid, maar in de senaat ligt dat anders. Daar beschikken de regeringspartijen PVV, VVD en BBB slechts over 30 zetels, terwijl er 38 nodig zijn om wetsvoorstellen aanvaard te krijgen. Het NSC is niet in de Eerste Kamer vertegenwoordigd. Op het moment dat dit onderdeel van het parlement werd gekozen (in mei vorig jaar)  had Pieter Omtzigt nog niet tot oprichting van deze partij besloten.

Nu is een minderheid in de senaat niet echt bijzonder. De kabinetten onder leiding van Mark Rutte hadden ook zelden voldoende zetels in de Eerste Kamer om zonder de oppositie te kunnen regeren.

In feite heeft de huidige ploeg het zelfs makkelijker. In Rutte II (een coalitie van VVD en PvdA) was de coalitie aangewezen op steun van D66, ChristenUnie en SGP. Niet echt een logische combinatie, deze elkaar zeer tegensprekende partijen. Toch wisten de bewindslieden van het tweede kabinet-Rutte hun wetten veilig door de senaat te loodsen. Rutte III en IV waren evenzeer aangewezen op hulp van oppositiepartijen, meestal PvdA en GroenLinks. Terwijl in het al na vrij korte tijd gevallen Rutte I de voorstemmen van de SGP bepaald niet overbodig waren.

Schoof I (om het zo te noemen) heeft daarentegen voldoende aan JA21, SGP, FvD en50PLUS, allemaal min of meer verwante radicaal rechtse partijtjes.

Toch kan het kabinet niet helemaal zeker zijn van voldoende steun van senatoren. Bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer noemde de SGP noodwetgeving voor asielmaatregelen ‘een slecht idee’. Ze steunde een motie van onder meer GroenLinks-PvdA, D66 en andere tot de linkse kerk behorende oppositiefracties om een noodwet niet als de juiste weg te betitelen. Die motie, die onder meer ook de stem van het CDA kreeg, haalde een meerderheid.

Premier Schoof weigerde het ongetwijfeld reeds moede hoofd in de schoot te werpen, maar heel veel weerwerk kon hij ook niet bieden. Misschien dacht hij: die gristenen draaien wel bij als het zo ver is. Maar hij zei het niet hardop.

Het is helaas zo dat in een democratie de meeste stemmen gelden. De aanhangers van de PVV (die in de senaat overigens maar 4 zetels heeft) beweren dat geregeld, maar nu houden ze zich hierover muisstil.

Wat zou Schoof ook moeten doen? De Eerste Kamer afschaffen zou een optie zijn, maar dat vereist grondwetswijziging, dus dat duurt járen. Voor de noodwet asielwetgeving biedt dat geen soelaas.

En bovendien: een heleboel partijen (ruim een twee derde meerderheid) hebben ooit geopperd dat de senaat zou dienen te verdwijnen of tenminste omgevormd zou moeten worden tot een adviesorgaan of iets dergelijks. Maar niet nu! Nee, op dit moment komt het even niet uit!

Terwijl er toch zat argumenten zijn om de Eerste Kamer op te heffen. Om te beginnen: ze wordt niet door de bevolking gekozen. De leden van de (wel door het volk gekozen) Provinciale Staten bepalen haar samenstelling. Daar komt bij dat de bestuurlijke positie van de Eerste Kamer onduidelijk is. Is het een chambre de réflexion, zoals de leden graag beweren? Maar waarom staat dat dan niet in de grondwet? Trouwens, de grote Thorbecke vond bijna twee eeuwen terug de senaat al een instelling ‘zonder grond en doel’. Ik bedoel maar.