De Amerikaanse Gouden Eeuw is begonnen op maandag 20 januari 2025, even na het middaguur, Washington tijd. Op hetzelfde moment is er een eind gekomen aan het jarenlange verval van de Verenigde Staten. Aldus Donald J. Trump, kort nadat hij in de koepelzaal van het Capitool in de hoofdstad tot 47e president van de VS was beëdigd.

Ruim een half uur lang ontvouwde hij zijn plannen voor de komende vier jaar, regelmatig onderbroken door applaus van het publiek, bestaande uit Amerikaanse politici, miljardairs en een paar buitenlandse gasten. Zij stonden ook vaak van hun stoel op om hun held een staande ovatie te geven.

Wie steeds bleven zitten, waren de 46e president Joe Biden, zijn vrouw dr. Jill en een handvol ex-presidenten, vooral van Democratische snit, maar ook de Republikein George W. Bush zat er bij die, hoewel partijgenoot, helemaal niets van Trump moet hebben. Vooral de oude en stramme Biden kreeg er regelmatig van langs van zijn opvolger (en trouwens ook voorganger, want Donald was ook al de 45e president). Die had er de afgelopen vier jaar een zootje van gemaakt, het land naar de knoppen geholpen, de inflatie aangejaagd, allerlei rare linkse ideeën uitgevoerd en de natie internationaal te schande gemaakt.

Biden had luttele minuten voor het begin van de plechtigheid (vanwege de kou niet buiten maar binnen) voorzorgsmaatregelen genomen die moeten verhinderen dat familieleden van hem door de nieuwe president in de bak zouden worden gegooid. Twee broers, een zuster, schoonzuster en zwager hebben bij voorbaat gratie gekregen, hoewel ze helemaal niets fout hebben gedaan. Maar je weet het maar nooit met die wraakzuchtige Trump die de laatste weken keer op keer zijn politieke tegenstanders met juridische stappen heeft bedreigd, al zei hij gisteren in zijn speech verrassend genoeg dat hij een eind wil maken aan wat hij noemde politieke vervolgingen, ‘waar ik de nodige ervaring mee heb’, een verwijzing naar de vier rechtszaken die de afgelopen jaren tegen hem liepen.

Eerder op de dag werd al bekend dat Biden ook bij voorbaat gratie heeft verleend aan dr. Anthony Gauci, de Amerikaanse Jaap van Dissel met wie Trump gedurende zijn vorige presidentschap, toen corona uitbrak, voortdurend overhooplag. Ook Congresleden die onderzoek hebben gedaan naar de gang van zaken vier jaar geleden, toen Trump zijn aanhangers opjutte naar het Capitool te gaan waar ze de boel kort en klein sloegen, zijn preventief gepardonneerd. Op zijn beurt heeft de nieuwe president bijna alle zestienhonderd bestormers van het parlementsgebouw clementie gegeven, onder wie gewelddadige voorlieden van de extreemrechtse Proud Boys.

De gang van zaken geeft aan hoe gepolariseerd de Verenigde Staten zijn. En hoewel van tevoren Republikeinen signalen afgaven dat Trump in zijn aanvaardingsspeech een verzoenende toon zou aanslaan, was daar niet veel van te merken. De kersverse president zette zich af tegen zijn opponenten en bediende vooral zijn kiezers door zijn verkiezingsbeloftes nog eens op een rijtje te zetten.

Zo wordt er deze week al een begin gemaakt met het deporteren van illegale immigranten. In het zuiden wordt rond de grens met Mexico de noodtoestand afgekondigd om te voorkomen dat er toch nog meer mensen zouden binnenkomen. Amerika is voor de Amerikanen, en voor niemand anders.

Er gaat in het binnenland weer driftig geboord worden: drill, baby, drill, zei Trump tot groot enthousiasme van zijn gehoor: het vloeibare goud moet de Amerikaanse bevolking welvarender maken. En zij zal ook gaan profiteren van heffingen die de VS op importgoederen gaan leggen, wat economen ernstig betwijfelen.

Trump wil een eind maken aan oorlogen (zonder die bij naam te noemen, maar zo goed als zeker doelde hij op Oekraïne en Gaza), maar vooral voorkomen dat er nieuwe oorlogen zullen ontstaan. Verder beloofde hij dat op Mars de Amerikaansen vlag zal wapperen, want er zullen bemande ruimtevluchten naar de planeet gaan. Dat lijkt op de belofte van president Kennedy in 1961 dat er voor het einde van de jaren zestig mensen op de maan zullen landen, wat ook is gelukt. Trump gaf er echter geen tijdsaanduiding bij.

Opvallend was ook dat er voortaan nog maar twee geslachten in de Verenigde Staten zullen zijn: mannen en vrouwen; het moet afgelopen zijn met al die geslachtsveranderingen en dat wokegedoe. De Golf van Mexico gaat inderdaad de Golf van Amerika heten, en Trump wil het Panamakanaal terug.

Links Amerika kan de borst natmaken. Anders dan acht jaar geleden heeft Trump een meerderheid in de Senaat én het Huis van Afgevaardigden, en het Hooggerechtshof staat ook nog eens aan zijn zijde. Het enthousiasme onder de Republikeinen over zijn verkiezingsoverwinning en plannen is groot; hij heeft de partij totaal in zijn zak. En hij is bij zijn kiezers buitengewoon populair.

De Democraten likken nog steeds hun wonden en hebben geen idee hoe ze zich in de tweede termijn van Trump jegens hem moeten opstellen. De partij is lamgeslagen. Het afgelopen weekeinde waren er in Washington wel een paar demonstraties tegen de nieuwe president, maar die trokken amper belangstelling. Er is nog steeds boosheid over de eigenwijze opstelling van Biden die veel te laat en pas na sterke druk van de partijtop opzij stapte ten faveure van Kamala Harris die daardoor veel te weinig tijd had om effectief campagne te voeren tegen Trump. En hij blokkeerde daarmee ook andere Democraten die een oogje hadden op het Witte Huis.

Trump is oppermachtig. Hij toonde zich bij zijn ambtsaanvaarding als een Messias, schreef een columnist in The New York Times. De 78-jarige president zinspeelt wel eens op een derde termijn, daartoe zou de Grondwet gewijzigd moeten worden die na de vier overwinningen van Franklin D. Roosevelt in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw voorschrijft dat het na acht jaar echt afgelopen is. Het is sterk de vraag of zo’n grondwetswijziging haalbaar is en/of wenselijk: over vier jaar is Trump al 82. Maar dan is er nog altijd vicepresident J.D. Vance die zich in 2028 vanuit een riante positie op kan werpen als de 48e president.