Wie op de PVV heeft gestemd in de verwachting dat hij dan minder huur hoefde te betalen (ik geloof zelfs 20 procent) heeft pech gehad. In het verkiezingsprogramma van de partij staat weliswaar dat de huren omlaag zullen gaan, maar de realiteit is dat ze zeer waarschijnlijk per I juli zullen stijgen.

Het verkiezingsprogramma werd voor de verkiezingen van 22 november 2023 geschreven. Toen dacht de PVV nog dat ze in de oppositie zou belanden, zoals gebruikelijk. Maar de partij werd na een fraaie verkiezingswinst de grootste. Dan moet je wel gaan regeren.

Helaas kon ze dat niet alleen. Ze moest een coalitie sluiten met de VVD en het NSC (en met de BBB, maar die doet doorgaans braaf wat Wilders wil, en vormt dus geen probleem).

De VVD en het NSC zijn dol op een sluitende begroting. Dan heb je als PVV maar ja en amen te knikken. Zeker als je op één gebied (dat van het migratiebeleid) absoluut je zin wil krijgen.

Het mag duidelijk zijn dat je beter in de regering kunt zitten, want dan kun je een deel van je wensen vervullen. Maar voor je electoraat is een plekje op de oppositiebankjes misschien beter. Een oppositiepartij kan roepen wat ze wil. Ze hoeft het toch niet waar te maken.

Dat geldt wellicht minder voor de partijen die in het algemeen vaak meeregeren, zoals het CDA, de PvdA of D66. Maar clubs die weten dat ze toch vrijwel zeker in de oppositie terecht zullen komen, zoals de SGP, de Partij voor de Dieren en DENK, hoeven zich nergens wat van aan te trekken. Ze mogen voortdurend gouden bergen beloven. De kans dat die er ooit zullen komen is weliswaar heel klein, om niet te zeggen nihil. Maar er zijn altijd kiezers die erin trappen. Die ervan overtuigd zijn dat de partij waarop zij hebben gestemd door list en bedrog niet in de regering is gekomen.

Een vergelijkbare truc gaat de PVV-fractie nu waarschijnlijk ook weer uithalen. ‘We wilden de huur wel verlagen, maar het kon niet. Onze coalitiepartners wilden het niet,’ zal Wilders beweren

Wie weet trapt (een deel) van het PVV-electoraat erin. Ook is er nog de uitweg van ‘links’, dat ‘geld over de balk wil smijten’. En intussen vaak de term ‘knokken’ gebruiken natuurlijk. ‘We gaan knokken voor huurverlaging,’ zei PVV-Kamerlid Jeremy Mooiman deze week. Wel ja.

Misschien dat Wilders af en toe heimwee heeft naar de oppositiejaren, toen je nog kon roepen wat je wilde. Toen je met niemand rekening hoefde te houden. Toen je bijvoorbeeld (toenmalig) D66-leider Alexander Pechtold nog met een gerust hart kon uitschelden voor ‘miezerig mannetje’. En toen je mocht toezeggen wat je wou, omdat iedereen wel snapte dat je die woorden toch niet hoefde waar te maken. Omdat je aanhang begreep dat je in de oppositie niets in te brengen hebt.

Als dit klopt, moet hij het zeggen. Het valt allemaal te regelen.