Ooit was de politiek een terrein van controleerbare feiten. In de Verenigde Staten is die periode, in elk geval voorlopig, voorbij. Presidentskandidaat Donald Trump fantaseert er naar hartenlust op los. Hij wijt zijn nederlaag bij verkiezingen in 2020 aan bedrog, zonder daarvoor enig bewijs te leveren. De verkiezingen zouden zijn ‘getriggerd’

Ook beschuldigt hij immigranten ervan dat ze katten en honden eten. Hem is weliswaar gevraagd naar een onderbouwing van deze aantijging, maar die gaf hij simpelweg niet. Hij herhaalde zijn woorden alleen. Niets gaat hem te ver om ‘buitenlanders’ in een kwaad daglicht te stellen.

Zover is het in Europa nog niet. Nóg niet, want het kan niet lang meer duren voor Trumpiaanse kretologie, die nauw verbonden is met de opkomst van het populisme, ook hier als normaal geldt.

In landen als Hongarije, Italië, Oostenrijk en Nederland is een populistische partij al de grootste, terwijl ze in pak hem beet Duitsland, België, Frankrijk en sommige Scandinavische landen aan de poort rammelt. Er is weinig voorstellingsvermogen voor nodig om te beredeneren dat het ongehinderd liegen ook in het gebied dat zich Europese Unie noemt normaal zal zijn. Dan zullen ook hier volgens de leidende politici huisdieren worden verorberd, ben ik bang. Dat wil zeggen: dan zullen ook in de EU (als die dan nog bestaat) gruwelverhalen worden verteld over het gedrag van vluchtelingen.

Want laten we reëel blijven: de angst voor ‘vreemdelingen’ is de enige voedingsbodem voor het populisme. Minder, minder, daar gaat het om. Nóg bedienen volksmenners in dit werelddeel zich van weliswaar uit hun verband getrokken, maar op de realiteit gebaseerde gegevens. Nóg wel. Maar het zal niet lang meer duren.

Je kunt het al merken aan de radicalere varianten van de populistische partijen. In Nederland aan Forum voor Democratie. Die partij is geheel losgezongen van de toetsbare werkelijkheid. Dat volgens partijleider Thierry Baudet de Russische president Vladimir Poetin een ‘milde’ oorlog voert tegen Oekraïne, is kwalijk. Zijn bewering trouwens dat corona – een ziekte waaraan duizenden mensen zijn overleden – een onschuldige kwaal zou zijn, is evenzeer kwalijk.

Dat wil zeggen: als iemand erin zou geloven. Wat gelukkig (een aantal zware krankzinnigen uitgezonderd) niet het geval is. Geen wonder dat Forum maar 3 zetels in het parlement heeft.

FvD pleit volgens zijn website ervoor om het verbod op ‘veilige en beproefde medicijnen als ivermectine’ bij de coronabestrijding op te heffen. Ivermectine wordt op doktersvoorschrift gebruikt tegen schurftmijten en wormen.

Met dit middel zijn we overigens weer terug bij Trump, want in de periode dat hij president was (2016-2020) propageerde hij ivermectine in de strijd tegen Covid-19.

Baudet is een hartstochtelijke fan van Trump. Hij schijnt zelfs betoogd te hebben dat de Amerikaanse verkiezingen waren ‘getriggerd’, zoals de toenmalige president beweerde.

PVV-leider Geert Wilders nog niet. Die verklaarde een paar jaar geleden dat je een verkiezingsnederlaag dient te accepteren. Hoe lang zou hij dat nog doen?