Lange tijd was het CDA de succesvolste partij van Nederland. Met Dries van Agt, Ruud Lubbers en (na een periode in de oppositie) Jan Peter Balkenende leverde zij spraakmakende premiers.

Maar van die gouden tijd is weinig over. Met het hopeloze mislukken van Balkenende IV kwam de klad erin. Maxime Verhagen mocht nog even voor vicepremier spelen in het beruchte gedoogkabinet met de PVV, maar onder zijn opvolger Sybrand Buma was het afgelopen met de pret. De partij haalde in 2012 maar 13 zetels, het dieptepunt tot dan toe. Buma wist dat aantal in de oppositie weliswaar terug te brengen naar 19, maar het ogenschijnlijke herstel duurde niet lang.

Na het vertrek van Buma brak er een lijsttrekkersstrijd uit die eerst Hugo de Jonge en daarna Wopke Hoekstra aan de leiding bracht. Het aantal zetels zakte in 2021 naar 15 (na het vertrek van Pieter Omtzigt zelfs naar 14). Hoekstra kon (en wilde hoogstwaarschijnlijk) geen partijaanvoerder meer zijn want hij was inmiddels eurocommissaris geworden.

Ook Hugo de Jonge had er na zijn zoveelste afgang als minister geen zin meer in. Hij zou het liefst op de burgemeestersstoel van Rotterdam terecht zijn gekomen, maar ook dat zat er niet in. Teleurgesteld verliet hij de landelijke politiek.

Wat nu? De voor de massa onbekende Henri Bontenbal nam het stokje over. Electoraal was dat  bepaald geen triomf. Onder lijsttrekker Bontenbal haalde het CDA slechts 5 zetels.  De slechtste score aller tijden.

Maar Bontenbal deed iets opmerkelijks. Hij verlegde de koers van zijn partij naar links. Tot dusver hadden de christendemocraten steeds de rechterkant opgezocht. Van Agt, de eerste lijsttrekker van het CDA, had gezegd: ‘We leunen niet naar links en we leunen niet naar rechts’. Maar in de praktijk profileerden de christendemocraten zich vooral aan de rechterzijde. Het verschil met de VVD was uiteindelijk nauwelijks nog merkbaar.

Bontenbal koos voor een meer progressieve richting. Niet radicaal, maar wel vrij duidelijk.

Volgens de peilingen blijft het resultaat niet uit. Het CDA staat daarin inmiddels weer op een zeteltje of 10. Helemaal niets vergeleken bij de 54 die het er in de tijd van Lubbers heeft gehad, maar 10 is hoe dan ook meer dan 5. Het is zelfs tweemaal zoveel.

Mocht deze ontwikkeling doorzetten dan worden de christendemocraten weer een aantrekkelijke regeringsgegadigde. Misschien niet voor de huidige coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB, maar wel voor de linkse concurrentie.

Wil GroenLinks-PvdA ooit weer aan het regeren komen dan kan dat alleen als behalve D66 en enkele kleinere progressieve partijtjes ook een tot voor kort als rechts bekend staande club meedoet. Misschien dat de kabinetsformatie nog enige tijd vergt, want zo vreselijk links is het CDA ook weer niet. Maar uiteindelijk zal het wel lukken.

Alleen: er moeten wel nog wat zetels bij. Flink wat zetels. Want met 10 zetels voor het CDA, een lichte winst voor GroenLinks-PvdA en een zeker herstel voor D66 zijn we er nog lang niet. Om aan een Kamermeerderheid te komen is meer nodig.