Na de verkiezingen van 22 november vorig jaar was het voorbij voor Lilian Marijnissen. Het SP-bestuur wilde van haar af omdat het er zijn buik van vol had bij elke stembusstrijd met een nederlaag geconfronteerd te worden. Of het nu Tweede Kamerverkiezingen betrof, de Europese, de gemeentelijke of de provinciale, iedere keer ging het mis.

Met Lilian had de partijleiding extra geduld omdat ze de dochter was van Jan, de man die de SP ooit op de kaart had gezet. Maar uiteindelijk bleek zelfs het tomaatrode bestuur genoeg te hebben van de in allerlei varianten herhaalde klaagzang dat dit ‘niet haar verkiezingen’ waren. Lillian moest weg.

Of dat nog tot gedonder met Jan heeft geleid weet ik niet. De partij blijft bij dit soort beslissingen een gesloten bolwerk. Volgens geruchten zou Marijnissen junior haar gedwongen vertrek niet leuk hebben gevonden en zelfs hebben aangeboden het roer om te gooien. Maar na enig heen en weer gepraat legde ze zich bij het bestuursbesluit neer. Loyaal, zoals dat in een centraal geleide partij hoort.

Haar opvolger heet Jimmy Dijk. Hij is niet afkomstig uit het gemoedelijke Brabantse Oss, zoals de meesten van zijn voorgangers, maar uit het stugge hoge Noorden. Een aangename klus wacht hem niet, want de SP is inmiddels gezakt naar 5 Kamerzetels (ooit waren dat er 25). Niettemin zit hij boordevol goede bedoelingen. Hij is vast van plan de partij er weer bovenop te helpen.

Hoeveel zetels hij mimimaal wil halen, verklapt hij niet. Het aantal moet omhoog, dat is de enige belofte waarop hij zich laat betrappen. Heel verstandig. Als hij zou zeggen: een verdubbeling is mijn doel, en het blijkt er 1 minder te zijn, zou hij hebben gefaald.

Tot dusver doet Dijk het niet slecht. Hij legt, meer nog dan zijn voorgangster, de nadruk op fabrieksarbeiders, schoonmakers, thuiszorgwerkers en anderen die het niet breed hebben. Voor hen wil de SP strijden.

Maar in de peilingen vallen nog geen vruchten van deze belofte te plukken, laat staan bij echte verkiezingen. De enige stembusstrijd die Dijk tot dusver als partijleider heeft meegemaakt is de Europese. De SP haalde daar nul zetels, het aantal dat ze al had.

Heel vreemd is dat niet. Tot nog toe heeft Dijk nog niet aangekondigd dat de partij heel andere beleidskeuzes zal gaan maken. Ze blijft op hetzelfde aambeeld hameren. Misschien nog iets harder, maar naar een ander aambeeld gaan de gedachten niet uit.

Toch zal er niks anders opzitten lijkt me. Het partijprogramma van de SP valt te omschrijven als populistisch links. Wat betreft haar migrantenstandpunt neigt ze nog steeds niet naar dat van de rechtse populisten à la de PVV van Geert Wilders. Ze gaat niet mee in complottheorieën over de ‘omvolking’ van het land of in allerlei pro-Poetingebazel. Wat mij betreft verdient ze hiervoor een compliment.

Maar ze gaat ook niet de andere kant op, die van een keurige, minder strak bestuurde sociaaldemocratische partij, die streeft naar het bereikbare en het haalbare. Ze sluit zich niet aan bij de fusie van GroenLinks en PvdA waarover al zo lang (wat mij betreft veel te lang) wordt gesproken. Ik vermoed dat ze daarbij best welkom zou zijn, mits ze allerlei anti-EU-onzin vaarwel zou zeggen.

Dus dan maar op de oude voet verder. De leider is veranderd, de rest niet.

Tot de kiezer er helemaal genoeg van heeft en er geen enkele zetel meer resteert.